پرندگان کوخرد

 

باکلان متعلق به راسته ی پلیکان سانان (Phaethontidae) و تیره ی باکلانیان (Phalacrocoracidae)   می باشد، از پرندگان آبزی است و حدود 90 سانتی متر طول دارد. این پرنده از بین تیره ی باکلانیان بزرگترین پرنده ی تیره خود می باشد که در ایران زندگی میکنند؛ یعنی نسبت به باکلان کوچک که حدود 50 سانتی متر طول دارد و باکلان گلو سیاه که حدود 80 سانتی متر طول دارد، بزرگترین می باشد.

بدنش سیاه رنگ است و تابستان ها در سطح خارجی رانش لکه ی سفید بزرگی دیده می شود. زیر گلو و چانه اش سفید است و قسمت بدون پر گلویش زرد رنگ است. انتهای منتقارش قلاب مانند است و به پایین خم شده است. روتنه اش قهوه ای تیره، دمش سیاه و پاهایش سیاه و پرده دار است. در پرندگان نابالغ، سفیدی بدنشان مخصوصاّ در سطح شکم بیشتر می باشد.

هنگام استراحت و مخصوصا بعد از نوش جان کردن وعده ی غذایی اش که ماهی است، راست و کشیده روی صخره ها و کنار سنگ های ساحلی می نشیند و بال هایش را نیمه باز نگه می دارد.

هنگام شنا، شبیه غواص ها بدنش را بیشتر از حد معمول در آب قرار می دهد اما گردنش را راست و منقارش را اندکی رو به بالا نگه می دارد. پروازش نسبتاّ سریع . به صورت گروهی شبیه عدد 8 فارسی انجام می گیرد.
در فصل تولید مثل، سر و گردن تعدای از آن ها به طور کامل سفید می شود.

باکلان در سواحل دریاها، خورها، دریاچه های ساحلی و آب های داخل خشکی به سر می برد و روی درختان و بالای صخره های کنار ساحل آشیانه می سازد. در ایران در فصل زمستان نسبتاّ فراوان می باشد.

در بخش کوخرد و شهرستان بستک فقط می توان این پرندگان را از نیمه های پاییز تا اواخر زمستان بر روی رودخانه ها و سدهایی که در آن ها ماهی وجود دارد (مثل دریاچه ی سد بست گز در جنوب کوخرد) مشاهد کرد.

این پرنده در زبان محلی چِلیل نامیده می شود و افراد مسنی که به وسیله ی اخار(1)  از رودخانه ی مهران ماهی می گرفتند تعریف می کنند که وقتی چلیل برای صید ماهی خود را به رودخانه می زد، ماهی ها از ترس جان به صورت دسته جمعی فرار می کردند و وارد اخارها می شدند. حتی پرندگان کوچک دیگری مثل کشیم های کوچک نیز در هنگام شکار باکلان ترجیح می دهند که در آن دور و بر نباشند.

___________________________________________________________________________
(1) اخار: تکنیکی برای شکار ماهی از رودخانه به وسیله ی هدایت کردن آب رودخانه به مسیری باریک با استفاده از سنگ های کف رودخانه و سپس قرار دادن تور یا شاخه ی درختان نخل در پایان این مسیر برای شکار ماهی ها