پرندگان کوخرد

نام محلی : ...

نام محلی پیشنهادی: ...

نام علمی: Oenanthe isabellina

نام‌ انگلیسی: Isabelline Wheatear

نام فارسی: چکچک ابلق خاوری

نام محلی : ...

نام محلی پیشنهادی : گَلای کَلّه سفید

نام علمی : Oenanthe picata

نام انگلیسی :  Variable Wheatear, Eastern Pied Wheatear

نام فارسی: مرغ حق جنوبی

نام محلی : ...

نام محلی پیشنهادی : ...

نام علمی : Otus brucei

نام انگلیسی :  Pallid Scops Owl , Striated Scops Owl, Long-eared Owl, Northern Long-eared Owl

نام فارسی: گنجشک خاکی

نام محلی : ...

نام محلی پیشنهادی : دِلَکو خاکی

نام علمی : Carpospiza brachydactyla

نام انگلیسی :  Pale Rock Sparrow; Pale Petronia; Hill Sparrow, Pale Rockfinch

نام فارسی: چلچله ی بیابانی

نام محلی : گَردا نیسو (Gardaa Nissoo)

نام علمی : Ptyonoprogne obsoleta

نام علمی قدیمی : Hirundo obsoleta

نام انگلیسی :  Pale Crag Martin

چلچله ی بیابانی حدود 12 تا 15 سانتی متر طول دارد و بسیار شبیه چلچله ی کوهی است اما کوچک تر، کم رنگ تر و خاکستری تر است. روتنه، به خصوص پشت و دُمگاه اندکی خاکستری تر از بال ها است و زیرتنه سفید است. چانه ی این پرنده سفید است و بر خلاف چلچله ی کوهی فاقد خال های تیره در زیر چانه است. در نزدیکی پرهای پوششی زیر دُم خاکستری کم رنگ دیده می شود. گاهی گوشپرها تیره تر از تارک پرنده هستند.

در پرواز بالای سر، هنگام باز بودن دُم، خال های سفید آن به خوبی آشکار می شود. زیر بال ها خاکستری کم رنگ و پرهای پوششی بال به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری است. پروازش مانند چلچله ی کوهی است و عموماً بی صدا است.

صدای این پرنده آرام و شبیه چلچله ی کوهی در پرواز صدای کمی از آن به گوش می رسد.

چلچله ی بیابانی در مناطق بیابانی و نواحی تپه ماهوری خشک با صخره ها و دره های تنگ به سر می برد و اغلب در نزدیکی مناطق مسکونی دیده می شود. آشیانه اش از گِل، در مناطق غیر مسکونی مانند چلچله ی کوهی در شکاف صخره ها می سازد. در مناطق مسکونی آشیانه را درون ساختمان ها و نزدیک به سقف می سازد.

در ایران نیمه مهاجر است و در مناطق کویری نسبتاً فراوان است.

در شهرستان بستک و بخش کوخرد این پرنده ی بومی را می توان در اطراف آب انبار های آب شیرین (برکه ها) و دریاچه های سدها و آبگیرها در اطراف شهرها و روستاهای منطقه مشاهده کرد. در حاشیه ی مناطق مسکونی لانه های خود را بیشتر در بالاترین نقطه ی سقف آب انبار می سازند. به دلیل وجود هوای خنک و فراوانی غذای این پرنده بر روی آب برکه ها، می توان لانه های گِلی چلچله های بیابانی را در بیشتر سقف برکه های منطقه مشاهده کرد. لانه ی ساخته شده معمولاً سال های متمادی و برای نسل های آینده دوباره استفاده می شود.

نام محلی: ...

نام محلی پیشنهادی: بوتیمار کِنگِل

نام علمی : Ixobrychus minutus

نام انگلیسی: Little Bittern

چوب پا از پاهای دراز قرمز رنگش به سادگی قابل تشخیص است Black-winged stilt is characterised by its ..

چوب پا از راسته ی  آبچلیک سانان (Charadriiformes) و از تیره ی نوک خنجریان (Recurvirostridae) می باشد.  این پرنده حدود 33 تا 38 سانتی متر طول دارد و با پاهای بلند قرمز رنگش، رو تنه ی سیاهش و زیر تنه و گردن و دم سفیدش از سایر پرندگان کنار آبزی متمایز است. سر،‌ پس گردن و منقارش سیاه است و پیشانی اش سفید رنگ و چشمهایش قرمز است. نوک سیاه رنگش بلند، باریک، تیز و مثلثی شکل است.

در پرواز، از بال های یکدست سیاه، بدن سفید و پاهای بلند قرمزش که حدود 60 درصد بلندی اش را تشکیل می دهد و در پرواز در امتداد بدنش قرار می گیرد به سادگی شناخته می شود. پرنده ی ماده اندکی کم رنگ تر است.

پاهای بلند این پرنده باعث می شود نسبت به دیگر آبچلیک سانان بتواند در آب های عمیق تر تغذیه کند.

تغذیه ی چوب پا با توجه به فصل های سال متفاوت است، بیشتر از حشرات آبزی، نرم تنان، سخت پوستان، عنکبوت ها، کرم ها، نوزاد قورباغه، ماهی های کوچک، تخم ماهی و دانه ی گیاهان تغذیه می کند.

...

با توجه به کم بارشی سال های اخیر و از بین رفتن زیستگاه ها و مناطق زندگی پرندگان کنارآبزی برای کمک به حفاظت از این پرندگان و دیدومک ها و سایر پرندگان کنارآبزی که بومی هستند و در منطقه زادآوری می کنند لازم است آب سدها و تالاب های فصلی تا قبل از زادآوری و رشد جوجه های این پرندگان به مصرف نرسد و خشک نگردد.

در کوخرد و اطراف نام خاصی برای این پرنده و بسیاری از پرندگان کنار آبزی وجود ندارد و این پرندگان به پرندگان کنار رودخانه معروف هستند. از آنجایی که "چوب" در گویش محلی شهرستان بستک "دار" تلفظ می شود، نام محلی "دارپا" برای "چوب پا" پیشنهاد می شود که به نظر نامی مناسب می آید.

ادامه ی مطلب

عقاب دوبرادر یکی از پرندگان حفاظت شده ی دنیا است Bonelli's Eagle is one of the Protected Birds

عقاب دوبرادر از راسته ی شاهین سانان و تیره ی عقاب ها می باشد. این پرنده حدود 60 تا 72 سانتی متر طول دارد. پرنده ی بالغ از سطح تیره ی زیر بال هایش که در تضاد با سفیدی زیرتنه اش می باشد و همچنین با نوار سیاهی که در انتهای دم کم رنگش دیده می شود و لکه ی سفیدی که در پشتش دارد از سایر عقاب ها مثل عقاب خالدار کوچک که هم اندازه اش است تشخیص داده می شود. روی لبه بالش سفیدی کم رنگی وجود دارد که فقط از فاصله ی نزدیک دیده می شود و به تشخیص این پرنده از فاصله ی دور کمکی نمی کند.

عقاب دوبرادر بالغ در هنگام پرواز با توجه به سطح شکمی سفید یا نخودی رنگش که دارای رگه رگه های تیره است و بال های دراز و باریکش که تیره رنگ است از سایر عقاب ها قابل تشخیص است. در حالت نشسته پشت بدنش کمی قوز دارد. چشمها و همچنین پاهایش زرد رنگ است.

در پرنده ی نابالغ سر اخرایی اش مسی رنگ، زیر تنه اش قهوه ای خرمایی با رگه های پر رنگ است و نوارهای عرضی انتهای دمش دیده نمی شود. این پرنده جسور و چابک است و اغلب به سرعت پستانداران کوچک مانند خرگوش و همچنین پرندگان کوچک و متوسط را شکار می کند.

عقاب دو برادر در مناطق کوهستانی و بیابان ها به سر می برد و روی صخره هایی با شیب تند و گاهی روی درختان آشیانه می سازد و در آن 1 تا 3 تخم می گذارد. همانند بسیاری دیگر از پرندگان شکاری، عقاب های بالغ این کونه نیز بین یک تا شش لانه نزدیک به همدیگر می سازند و در هر بار زادآوری از یکی از این لانه ها استفاده می کنند. فرضیه های زیادی برای این کار شکاری ها وجود دارد که چرا وقت و انرژی خود را برای ساختن چند لانه مصرف می کنند. یکی از این فرضیه ها این است که اگر یک لانه به دلایلی خراب شود و یا به وسیله ی پرنده ی دیگری اشغال شود، آن ها می توانند به سرعت جوجه های خود را به لانه های دیگر منتقل کنند. هر سال، جفت عقاب ها لانه ها را ترمیم و برای تخم گذاری آماده می کنند و سال به سال بر ارتفاع و اندازه ی لانه ها افزوده می شود تا جایی که ارتفاع لانه گاهی تا 180 سانتی متر و قطر 2 متر می رسد.

در ایران به صورت بومی و به تعداد اندک وجود دارد و جزء پرندگان حفاظت شده است. در کوخرد و روستاهای اطراف،  معمولاً بیشتر در کوه زیر یا کوه بالا و در کوهپایه های اطراف دیده می شود. مشاهده شده است که در جاهایی که درختان بلند وجود ندارند از دکل های فشارقوی برق نیز به عنوان جایی مطمئن برای کمین، استراحت و یا خوردن طعمه بهره می برند. ...

سلیم کوچک نر Male Kentish Plover

سلیم کوچک از راسته ی آبچلیک سانان (Charadriiformes) و تیره ی سلیمیان (Charadriidae) می باشد. این پرنده حدود 15 تا 17 سانتی متر طول دارد و همینطور که از نامش پیداست از سلیم های کوچک است. پرنده ی نر زیر تنه اش سفید، طوق پشت گردنش سفید است و نوار سینه ای سیاه گسسته دارد که به صورت دو لکه در دو طرف بالای سینه اش دیده می شود. در هنگام پرواز، نوار بالی سفید و باریکی دارد که شبیه نوار بالی سلیم طوقی است.

روتنه اش قهوه ای شنی کمرنگ است و انتهای شاهپرهای اولیه و ثانویه اش سیاه است. نوار چشمی اش سیاه است و همچنین نوار سیاه رنگی در جلو تارک خرمایی رنگش دیده می شود.

سلیم کوچک ماده Female Kentish Plover

پرنده ی ماده شبیه پرنده ی نر است با این تفاوت که کمرنگ تر از پرنده ی نر است. لکه های دو طرف سینه اش قهوه ای است و فاقد لکه ی سیاه روی تارک است. پاهای هر دو جنس سیاه رنگ و نسبت به بدنشان نسبتاً بلند است؛ بر خلاف پاهای سلیم طوقی و سلیم طوقی کوچک که زرد رنگ است. نوک این پرنده نیز سیاه رنگ است.

...

در ایران بومی و فراوان است و اگر به نقشه ی پراکندگی اش توجه کنیم بیشتر در مرزها و قسمتی از مرکز ایران زندگی می کند. در کوخرد و روستاهای اطراف، در ساحل رودخانه ی مهران مخصوصاً قسمت هایی که درختچه های گز و سایر گیاهان روئیده است و آب رودخانه عمق زیادی ندارد بیشتر دیده می شود و بومی منطقه است.

سبزقبای هندی بیشتر در جنوب ایران دیده می شود Indian Roller is Seen More in South of Iran

کمرکولی بزرگ از راسته ی گنجشک سانان(Passeriformes) تیره ی کمرکولیان(Sittidae) می باشد. تنها سه گونه کمرکولی در ایران وجود دارد: کمرکولی جنگلی، کمرکولی کوچک و کمرکولی بزرگ. کمرکولیان پرندگانی کوچک، با دم کوتاه و بالا رونده از درختان و صخره ها هستند که نر و ماده همشکل هستند. تنها پرندگانی هستند که عادت دارند از درخت یا صخره به حالت راه رفتن پایین بیایند. از نرم تنان، مغز و دانه ی گیاهان تغذیه می کنند. با منقار قوی شان ضربه ی محکمی به دانه های سخت گیاهان وارد می کنند و پس از خورد کردن، مغز آن را می خورند. در شکاف یا سوراخ درختان آشیانه می سازند.

کمرکولی بزرگ حدود 19 سانتی متر طول دارد. روتنه اش آبی خاکستری و زیرتنه سفید تا نخودی کمرنگ است. پهلوهایش قرمز خرمایی است و تا نزدیک دم امتداد دارد. سطح پایینی صورت و گلویش سفید است. خط چشمی سیاه براق و مشخصی دارد که این خط تا پشت سرش امتداد دارد و به تدریج پهن تر می شود. خط چشمی کمرکولی کوچک کوتاه تر است و اندازه اش نیز کوچک تر است و از روی همین دو مشخصه می توان این دو را از همدیگر تشخیص داد. منقار کمرکولی بزرگ خاکستری رنگ و بزرگتر از کمرکولی کوچک است و گردنش نیز ضخیم تر است. پاهایش نیز خاکستری رنگ است.

...

در ایران بومی و فراوان است و به همین دلیل بسیاری آن را Persian Nuthatch می نامند. تقریباّ در تمام ایران به جز سواحل خلیج فارس و دریای خزر وجود دارند. در شیراز و شهرهای اطراف این پرنده به بلبل کَمَر نیز معروف است.

این پرنده بسیار پر سر و صدا است و صدای بلندش از فاصله ی دور شنیده می شود و می توان از روی همین صدا به وجودش پی برد. در هنگام سر و صدا انعکاس صدایش در صخره ها را می توان از چندین متر دورتر شنید.

گوش کنید:

نام فارسی: شهدخور - شهدخوار
نام محلی: کِشکِلِ سیاه (Keshkel e Sia)
نام علمی : Cinnyris asiaticus
نام علمی قدیم: Nectarinia asiatica
نام انگلیسی: Purple Sunbird

شهدخور تنها گونه ی پرنده ی راسته ی گنجشک سانان، تیره ی شهدخواریان است که در ایران زندگی می کند. طول بدنش حدود 10 سانتی متر است و بسیار پر جنب و جوش و پر سر و صدا است. اندازه اش بسیار کوچک است و وزن بدنش حدود 8 تا 9 گرم بیشتر نیست. پرنده ی نر در فصل تابستان رنگش سیاه براق با انعکاس بنفش و آبی است. پرنده ی ماده، روتنی خاکستری قهوه ای است و زیرتنه خاکستری یا زرد کمرنگ است. در فصل زادآوری پرنده ی نر نیز شبیه پرنده ی ماده است ولی زیرتنه اش زردتر است و خط تیره ای در جلوی سینه و گلو دیده می شود و بال هایش تیره تر است. دُمش کوتاه است. از شهد گل ها تغذیه می کند و به همین دلیل در فارسی شهدخور (شهدخوار) نامیده می شود.

این پرنده در باغ ها، کشتزارها، گزستان های حاشیه ی رودخانه ها، بوته های خاردار، جنگل های خشک به سر می برد. در شهرستان بستک و بخش کوخرد در فصل تابستان بیشتر از گل های درخت استبرق (خَرگ یا کَرگ در گویش محلی بستکی) تغذیه می کند. بر روی درختان سُمر و کهور و کُنار (سدر) هم در زمان گل دهی دیده می شود. شهدخورها بیشتر به صورت جفت جفت دیده می شوند و در حالی که مرتب بال می زنند از بوته ای به بوته ی دیگر به دنبال حشرات هتند و از شهد گل ها و درختان تغذیه می کنند. در زمان تغذیه از شهد گل ها، بیشتر اوقات بر روی شاخه ی درختان می نشیند یا سر و ته از آن آویزان می شود ولی گاهی در هنگام بال زدن نیز و در حالی که معلق در هوا می باشد تغذیه می کند.

آشیانه اش را بیضی شکل و به صورت آویزان از شاخه ی درختان و با استفاده از بوته های نرم و نخ و مو می سازد. محل ورود و خروج پرنده به لانه از کنار لانه و نزدیک به بالای آن است. در این لانه، 2 تا 3 تخم خاکستری یا سبز رنگ با لکه های سفید و سایه های قهوه ای رنگ می گذارد و حدو 15 تا 17 روز بر روی تخم می خوابد. گاهی این پرندگان در یک سال، دو نوبت زادآوری می کنند و معمولا از همان لانه ی اولی استفاده می کنند.

شهدخور بومی جنوب و جنوب شرقی ایران است و بیشتر در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان دیده می شود. چون شکل ظاهری و جثه اش شبیه سسک ها (کِشکِل در گویش محلی کوخردی) است بیشتر مردم تصور می کنند به تیره ی سسکیان تعلق دارد و مردم هم این پرنده را کِشکِل سیاه می نامند. البته کمتر کسی اطلاع دارد که رنگ شهدخور نر فقط در فصل تابستان سیاه و در فصل های دیگر شبیه پرنده ی ماده است و یا حتی بیشتر مردم نمی دانند که این پرندگان نر و ماده با رنگ های متفاوت جفت هستند. بسیاری از مردم شهدخور سیاه را یک گونه و شهدخور خاکستری را گونه ای دیگر تصور می کنند.

...

نام علمی این پرنده در حال حاضر Cinnyris asiaticus است. در گذشته نام علمی اش Nectarinia asiatica بود یعنی اخیراّ همانند بسیاری از شهدخورهای دیگر از دسته ی Nectarinia به دسته ی Cinnyris  منتقل شده است ولی هنوز در کتاب ها و وب سایت های فارسی زبان و بسیاری از وب سایت ها و کتاب های انگلیسی، نام قدیمی این پرنده ... ادامه

نام فارسی: جغد خالدار - جغد کوچک جنوبی – جغد کوچک خالدار
نام محلی: کادی کور (Kaadi Koor) - شوک (Shook)
نام علمی: Athene brama
نام انگلیسی: Spotted Owlet - Spotted Little Owl 

جغد خالدار (جغد کوچک جنوبی) حدود 21 سانتی متر طول دارد. از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه جغد کوچک (Little Owl) است. روتنه خاکستری مایل به قهوه ای و تیره تر از جغد کوچک با خال های سفید و کوچکی است. صفحه ی صورت دودی رنگ با لکه ی سفید در بالا و پایین چشم ها است که تشکیل نوار ابرویی سفید مایل به سربی رنگ و پهنی می دهد. در تارک و پس سر، خال های سفید ریزی به چشم می خورد و طوق سفید پهنی در جلو گردن دارد که در حالت نشسته کاملا مشخص است. زیرتنه خط دار با لکه های قهوه ای تیره ی عرضی دیده می شود. چشمانش زرد رنگ است. پرنده ی جوان بیشتر به رنگ قرمز قهوه ای با رگه های نامشخص زیرتنه است. پروازش موجی شکل است و مانند جغد کوچک بالا و پایین می رود. در هوای گرگ و میش جنب و جوش بیشتری دارد و گاهی در روز نیز دیده می شود.

همینطور که از اسم فارسی این پرنده پیداست، بیشتر در مناطق جنوبی تا جنوب شرقی ایران دیده می شود و در کوخرد و روستاهای اطراف می توان در دره های عمیق و تنه های ضخیم درختان کهور یا کَنار (سدر) کهنسال این جغدها را مشاهده کرد. شب ها نیز اگر مدتی را در حیاط یا پشت بام منزل بگذرانیم، می توانیم شاهد پرواز جغدهای خالدار با زیر شکم سفید و پروازی موجی شکل بر بالای سرمان باشیم که در حال شکار و تغذیه ی شبانه هستند.

در طول روز بیشتر به لانه و مخفی گاه خود بر می گردند و به خواب و استراحت .... ادامه

نام فارسی: چکچک دُم سفید
نام محلی: گَلا – گَلَی – سوختَه ی
نام علمی: Oenanthe monacha
نام انگلیسی: Hooded Wheatear

این پرنده همانند سایر چکچک ها به راسته ی گنجشک سانان (Passeriformes) و تیره ی توکایان (Turdidae) تعلق دارد (البته در حال حاضر عموماّ این پرنده را در تیره ی مگس گیریان (Muscicapidae)  قرار می دهند). حدود 17  سانتی متر طول دارد. دم و بال هایش بلند است. منقارش نیز بلند و اندکی کلفت است و باعث جلب توجه می شود. پروازش شبیه پروانه است و در هنگام شکار حشرات، شبیه مگس گیر راه راه به نظر می آید. در حال حاضر عموماّ این پرنده را در تیره ی مگس گیریان (Muscicapidae)  قرار می دهند ولی در کتاب ها و وب سایت های فارسی، در تیره ی توکایان قرار دارد.(منبع)

 
رنگ پرنده ی نر و ماده شبیه همدیگر نیست. پرنده ی نر گلو و روتنه اش همانند چکچک سیاه شکم سفید، سیاه است واین سیاهی تا وسط سیننه اش ادامه دارد. دمش سفید است و فقط شاهپرهای میانی مانند روتنه اش سیاه است. البته دو لکه ی سیاه نیز در انتهای پرهای کناری دُم دیده می شود. در پاییز پرنده ی نر و پرنده ی جوان، رگه های سفیدی در گلو، پرهای دُم و روتنه ی سیاهشان دیده می شود و همچنین پایین زیرتنه،‌دمگاه و کناره های دُمشان به رنگ نخودی کمرنگ دیده می شود.
در پرنده ی ماده، روتنه به رنگ شمی قهوه ای مایل به خاکستری و تا دمگاه و پرهای پوششی دُم به رنگ نخودی دیده می شود در حالی که پرهای میانی و پرهای حاشیه ی دُم قهوه ای تیره است.  زیرتنه اش سفید خاکستری کناره های سینه، پهلوها و پرهای پوششی زیر دُم نخودی روشن است. پرنده ی نابالغ شبیه پرنده ی بالغ ماده است.
....
چکچک دُم سفید در دره های دور افتاده، صخره ها، دره ها و مناطق کویری و بایر که معمولا بدون پوشش گیاهی هستند به سر می برد. معمولاّ در مناطقی که حدود 1400 متر از سطح دریا ارتفاع دارند دیده می شود. به جز فصل زادآوری،... ادامه مطلب

یاکریم (Streptopelia decaocto) در راسته ی کبوترسانان(Columbiformes) و تیره ی کبوتریان(Columbidae) قرار دارد. تیره ی کبوتریان، پرندگانی نسبتاّ پر جثه و تند پرواز هستند. بال هایشان نوک تیز است و دم آن ها نسبتاّ بلند است. این تیره از پرندگان شامل کبوترها و قمری هاست. سرشان کوچک و گردنشان نسبتاّ کوتاه است. روی زمین یا روی درخت به سر می برند و در شکاف سنگ ها، روی درختان و درون چاه ها آشیانه می سازند. جوجه های خود را از "شیر" چینه دان خود تغذیه می کنند و غذایشان بیشتر دانه، میوه و گاهی برگ سبزیجات است و برخی از گونه های این تیره از حشرات، کرم ها و حلزون ها تغذیه می کنند.

زیر بال های یا کریم بر خلاف قمری معمولی سفید است.

بوکلو کوهی غالباَ ساکت است ولی  صدایش شبیه صدای چکاوک کاکلی ولی کوتاه‌تر و کمی متفاوت از آن است. بوکلو کوهی در بیابان‌های سنگلاخی، دامنه‌ی صخره‌های کوهستانی و بیابانی ماسه‌دار به سر می‌برد. از زندگی در بیابان‌های تمام شنی خودداری می‌کند.

نام انگلیسی: Crested Lark

چکاوک کاکلی از جمله پرندگانی است که می‌توان آن را تقریبا در هر جای ایران و در بیشتر نقاط آسیا، اروپا و آفریقا پیدا کرد. این پرنده از راسته‌ی گنجشک‌سانان و تیره‌ی چکاوکیان است. همینطور که چکاوکیان آواز خوان هستند، چکاوک کاکلی را نیز می‌توان از آوازش به آسانی تشخیص داد.

طول بدن این پرنده حدود 17 سانتیمتر است و دمش کوتاه است. تاجی بر سر دارد که علت نامگذازی‌اش نیز در زبان‌های مختلف از همین تاج تأثیر پذیرفته است.  منقارش نسبتاّ بلند است، روتنه‌اش خاکستری یا اندکی قهوه‌ای است ولی یکدست است. زیر بال‌هایش در هنگام پرواز خاکستری مایل به قرمز است. پشت گردن و جبه‌اش خط خطی است که به درستی مشخص نیست ولی سینه‌اش رگه رگه است. شکم و زیر دمش سفید نخودی و پاهایش نازک و خاکستری مایل به زرد است. پرنده‌ی نابالغ خال‌های روتنه‌اش بیشتر و کاکلش کوچکتر است. بال‌هایش کاملاّ گرد و دمش کوتاه است. در شروع پرواز، بال زدن‌های در جا و محکمی دارد مخصوصاّ اگر در هنگام تولید  مثل باشد. پروازش ناشیانه به نظر می‌رسد.

بوکلو در علفزار‌های هموار، بیابان‌های خشک، کنار جاده‌ها، کوره راه‌ها، کشتزارها و اغلب نزدیک مناظق مسکونی به سر می‌برد. از دانه‌های گیاهان و در فصل تولید مثل از حشرات نیز تغذیه می‌کند.

جوجه ی چکاوک کاکلی

روی زمین و معمولا زیر بوته‌ها آشیانه می‌سازد و در جاهایی که سنگ‌ریزه وجود دارد، دور لانه‌اش سنگ‌ریزه‌های ریز و درشت می‌چیند. معمولاَ در هر سال دو تا 3 تخم و گاهی چهار تخم می‌گذارد. در ایران بومی و فراوان است.

در فیلمی که مشاهده می‌کنید لانه‌ی یک چکاوک کاکلی... ادامه‌ی مطلب

چکچک سیاه شکم سفید از راسته‌ی گنجشک‌سانان و تیره‌ی توکایان است که می‌توان گفت بومی نیمه‌ی جنوبی کشور ایران است. این پرنده حدود حدود شانزده و نیم سانتیمتر طول دارد و بسیار شبیه چکچک ابلق خاوری است ولی کمی بزرگ‌تر است و سرش نیز درشت‌تر است و راست‌تر می‌نشیند. سر، گردن، بالای  روتنه و بال‌ها سیاه است و سفیدی پشتش بیشتر است و تا وسط بال امتداد دارد. سینه، شکم، قسمت پایین پشت و دمگاه این پرنده خالص است. پرنده‌ی نابالغ سیاه کدر مایل به قهوه‌ای است.

مشاهده‌ی ویدئوی چکچک سیاه شکم سفید در وب سایت آپارات

گلا در دامنه‌ی صخره‌ها و تپه‌های سنگی با پوشش گیاهی اندک به سر می‌برد و در سوراخ‌ها و شکاف‌های درون صخره‌ها آشیانه می‌سازد. در ایران و مخصوصا جنوب ایران بومی و فراوان است. گَلَی در کشورهای ... ادامه‌ی مطلب

نام فارسی: زردپره‌ی راه راه (زردپره راه‌راه)
نام محلی پیشنهادی: زردپره‌ی خط خطی
نام علمی: Emberiza striolata
نام انگلیسی:  Striolated Bunting یا  House Bunting

زردپره‌ راه‌راه ندیده‌اند. تنها افرادی که به قصد شکار یا تفریح سری به کوه‌ها و چشمه‌های جوشیده از دل کوه در گرمای جانسوز تابستان زده‌اند، ‌توانسته‌اند این پرندگان کوچک و پر جنب و جوش را ببینند. از بین 17 گونه زردپره‌ای که در ایران زندگی می‌کنند، زردپره‌ی راه راه را تنها می‌توان در جنوب ایران یافت. این پرنده از نژاد آفریقایی است و آب و هوای گرم و خشک با پوشش گیاهی اندک را می‌پسندد. جنوب ایران و کوه‌های اطراف کوخرد هم در تابستان‌ها دست کمی از آب و هوای آفریقا ندارد.

مشاهده‌ی زردپره‌ی راه راه در یوتیوب

به صدای این پرنده گوش کنید:

این پرنده 14 سانتی‌متر طول دارد پر و بالش حنایی مایل به نخودی است. در پرنده‌ی بالغ نیم نوک پایینش به رنگ زرد است. لبه‌ی بیرونی پرهای دم به رنگ نخودی، شکم و زیر دم به رنگ حنایی نخودی روشن‌تر می‌باشد. روتنه رگه‌رگه و پوشپرهای بالش حنایی قهوه‌ای و کمرنگ است. پرنده‌ی ماده با رنگ آمیزی کمرنگ‌ترش شبیه پرنده‌ی نر است. پرنده‌ای ترسو و خجالتی است. صدای این پرندگان را ... ادامه

نام فارسی: میوه‌خور
نام محلی: میوه‌خور
نام علمی: Hypocolius ampelinus
نام انگلیسی: Grey Hypocolius 

تنها پرنده‌ی تیره‌ی میوه‌خوریان از راسته‌ی گنجشک سانان است که در ایران و بهتر بگوییم در جنوب ایران زندگی می‌کند. طول این پرنده 33 سانتی‌متر است و طبق کتاب Birds of the Middle East  و به تبع آن راهنمای پرندگان ایران آقای جمشید منصوری، شکل ظاهریش شبیه سنگ چشم بزرگ است اما دمش بلند‌تر است. اما به نظر شخصی من میوه‌خور شباهت  بیشتری به لیکو دارد به طوری که افراد محلی که دسته‌های لیکو را بیشتر در فصل بهار و زمستان می‌بینند تصور می‌کنند که میوه‌خورها نیز لیکو هستند. این پرندگان همانند لیکو در ارتفاع کم پرواز می‌کنند و بر روی درختان و درختچه‌های کوتاه و بوته‌زارها به سر می‌برد و پروازشان نیز بسیار شبیه لیکو می‌باشد. میوه‌خور آشیانه‌ی بزرگ و حجیمی روی درختان کوچک می‌سازد و تابستان‌ها در خوزستان فراوان هستند اما در بستک و هرمزگان نمی‌توان آن‌ها را در تابستان دید.

تصویر پرنده‌ی ماده

میوه‌خور به جز ایران در کشورهای بحرین، شمال و مرکز عربستان سعودی و امارات متحده عربی و گهگاهی به طور اتفاقی و سرگردان در عمان، قطر، یمن و اسرائیل و چند کشور دیگر نیز دیده شده است. پرنده‌نگرهای هندی استان گجرات نیز این پرنده را در کشورشان به ثبت رسانده‌اند و همینطور میوه‌خور در استان سیستان و بلوچستان نیز مشاهده شده است.

جالب است بدانید چون میوه‌خور در کشورهای غربی که اهل تحقیق و مطالعه‌ی بیشتری نسبت به ما هستند وجود ندارد مطالب کمی هم می‌توان در وب‌سایت‌ها و نوشته پیدا کرد. اگر شما کلمه‌ی Grey Hypocolius یا نام علمی‌اش Hypocolius ampelinus را در ویدئوهای گوگل جستجو کنید تعداد این فیلم‌ها به عدد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.من كه متوجه این امر شدم ویدئوی زیر را علاوه بر فرستادن در یاهو ویدئو به یوتیوب و یک وب سایت تخصصی پرندگان هم فرستادم تا دیگر علاقمندان هم از آن استفاده کنند و فعلاً این ویدئو تنها فیلمی از این گونه پرنده است که در وب‌سایت جهانی یوتیوب وجود دارد.

پر و بال میوه‌خور آبی خاکستری است و در پرنده‌ی نر، لکه‌ی سیاه سه گوش مانندی ... 

نام انگلیسی: Common Babbler

لیکو در راسته‌ی گنجشک‌سانان(Passeriformes) و تیره‌ی لیکویان(Timaliidae) قرار دارد و حدود 23 سانتی‌متر طول دارد. در کوخرد و شهرستان بستک و جنوب استان فارس این پرنده دمیل (دومیل) که احتمالا ترکیبی است از دم و میل یا دنیل نامیده‌ می‌شود .
نام محلی لیکو در جنوب اسامی دیگری نیز دارد از جمله در شیراز و شهرستان های مجاور آن را با نام دمبیل میشناسند که از دم بیل مانندش گرفته شده است و اسم هایی دیگر به نام دنیل که در مناطق اوز گفته میشود از تخم نیلی این پرنده گرفته شده است.

مشخصه‌ی بارزش دم بلندش است که از وسط به سمت کناره‌ها، به تدریج کوتاه‌تر می‌شود و معمولا در هنگام راه رفتن و جست زدن بالا نگه داشته می‌شود. بال‌ها کوتاه و منقارش خمیده و اندکی رو به پایین است. معمولا به صورت گروهی دیده می‌شود و از پوششی گیاهی وارد پوشش گیاهی دیگری می‌شود و گاهی هنگام پرواز در هوا سُر می‌خورد.

پر و بال و دمش تقریباً یکدست قهوه‌ای مایل به زرد حنایی است. زیر تنه‌اش خاکستری رنگ و همراه با خطوطی در اطراف سینه‌اش است. پاهای دُمیل زرد کم‌رنگ است اغلب هنگام راه رفتن، بر روی زمین جست می‌زند.
گونه ی دیگری لیکو به نام لیکو خوزی یا لیکو تالابی نیز در ایران و در استان خوزستان زندگی می‌کند و در دنیا با نام لیکو عراقی شناخته می‌شود که پاهایش قهوه‌ای کمرنگ است و کمی از لیکو کوچکتر و منقارش نیز کوتاه‌تر است. همچنین اطراف سینه‌اش یکدست است و همانند لیکو خط‌دار نیست.

زیر گونه های دیگر لیکو از جمله Arabian Babbler, Afghan Babbler، Spiny Babbler، Striated Babbler در کشورهای جنوب آسیا از جمله عراق، افغانستان، پاکستان، هند، نپال و بنگلادش وجود دارند، این گونه ها از نظر دانشمندان با لیکویی که در جنوب ایران و قسمتی از عراق زندگی می کنند تفاوت کمی دارند.
صدای دُمیل بلند است و به صورت یک سری نت‌های کشدار شنیده می‌شود که در آخر ضعیف‌تر می‌شود.
...

 نام فارسی: بلبل خرما
نام محلی: بلبلو (بلبلی)
نام علمی: Pycnonotus leucogenys
نام انگلیسی: White-cheeked Bulbul یا White-eared Bulbul

بلبل خرما در گويش جنوب ایران و مخصوصا استان هرمزگان معروف است به بلبل و کمتر کسی می‌داند که این همه شعر در مورد گل و بلبل و تعریف از صدای بلبل، در وصف این پرنده نیست و بلبل اصلی را بسیاری از مردم جنوب ندیده‌اند و نمی‌شناسند. البته بلبل خرما هم بیشتر اوقات در حال آواز خواندن است و صدای دلنشینی دارد و همچنین ترکیب پرهای سیاه و سفید و زرد و روتنه‌ی قهوه‌ای روشنش، در کنار صدای زیبایش، این پرنده را بیشتر دوست داشتنی می‌سازد. 

اين پرنده حدود 18 سانتيمتر طول دارد. پرهای پوششی زير دمش زرد رنگ و نوک دمش به طور مشخصی سفید است. سری سیاه و لکه‌ی سفید بزرگی در گونه دارد که به سادگی آن را از سایر پرندگان متمایز می‌سازد. همین لکه‌ی سفید گونه باعث شده تا در بسیاری از کشورهای جهان، این پرنده را بلبل گونه سفید یا بلبل گوش سفید بنامند. نژادی که در جنوب ایران وجود دارد leucotis  می‌باشد که تاجی بسیار کوتاه در انتهای تارکش دیده می‌شود. این پرنده از حشرات، کرم‌ها، ملخ و خرما در جنوب تغذیه می‌کند و میوه‌های سیب و انگور را نیز بسیار دوست دارد. نر و ماده هم‌شکل هستند.

بلبل خرما در درختان و بوته‌ها و باغ‌ها، نخلستان‌ها و همچنین در نزدیکی و بر روی درختان منازل مسکونی نیز به سر می‌برد. بومی جنوب ایران است اما در سال‌های اخیر در تهران و برخی شهرهای شمالی کشور نیز دیده می‌شود و توانسته است با آب و هوای این مناطق سازگاری پیدا کند.

در کوخرد و شهرستان بستک، آمدن بلبل در منزل که همراه با آواز خواندن نیز است، دلیل بر خوش یمنی و خبر خوش است و تصور مردم بر این است که حضور بلبل و آوازش مژده‌ای است برای انجام کاری نیک و یا رسیدن خبری خوش در آینده‌ای نزدیک.
قبل از آمدن تلفن،  تلفن همراه و وسایل ارتباطی دیگر، چون بیشتر مردم منطقه‌ی بستک در کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند بحرین، امارات عربی متحده، قطر، کویت، عربستان سعودی و ... به کار مشغول بودند ...

راسته‌ی شاهین‌سانان شامل پرندگان شکاری روززی، مانند عقاب‌ها، شاهین‌ها و کرکس‌ها است و سه تیره دارد: 1- تیره‌ی عقاب ماهیگیریان 2- تیره‌ی قوشیان 3- تیره‌ی شاهینیان.

عقاب صحرایی و به طور کلی عقاب‌های موجود را در کوخرد و اطراف، شاهین می‌نامند. تاکنون در این منطقه کسی به تفاوت اندکی که در گونه‌های مختلف عقاب‌ها، کورکور‌ها و سنقرها وجود دارد...

نام فارسی: سلیم طوقی کوچک
نام محلی: ...
نام علمی: Charadrius dubius
نام انگلیسی: Little Ringed Plover

سلیم طوقی کوچک حدود 15 سانتیمتر طول دارد و در مقایسه با پرندگانی که بیشتر در معرض دید و شناخت اهالی هستند تقریباً به اندازه‌ی چکاوک کاکلی یا همان بوکَلوی محلی است. از راسته‌ی آبچلیک‌سانان و تیره‌ی سلیمیان است. از سلیم طوقی کوچک‌تر است و فقط می‌توان در هنگام پرواز آن را از سلیم طوقی تشخیص داد چون فاقد نوار سفید بالی است و به طور کلی تنها این سلیم نوار سفید بالی ندارد. در پرنده‌ی جوان، رنگ پیشانی و لکه‌ی پشت و بالای چشم‌ها کمرنگ‌تر و فاقد نوار سینه‌ای است یا نوار سینه‌ای‌اش از هم باز است و حلقه‌ی کامل نیست. اگر بخواهیم آن را از سلیم کوچک تشخیص دهیم باید به رنگ سرش توجه کنیم.

سلیم طوقی کوچک بیشتر در سواحل دریاها، دریاچه‌های شور، زمین‌های شنی و ریگ‌زارها یا مناطق گلی و ماسه‌ای به سر می‌برد و تولید مثل می‌کند. در ایران بومی است و فراوان دیده می‌شود.

متأسفانه چون کمتر در معرض دید و مسیر اهالی کوخرد و اطراف است، تا به حال اسم خاصی که به این پرنده اطلاق شود، در حال حاضر شنیده نشده است ...

قبا سَوزو در گويش كوخردی به معنی قبا سبز می‌باشد و مشابه نام سبز قبا در فارسی است البته سبزقبا در فارسی به Indian Roller  یا European Roller   گفته می‌شود که در گویش کوخرد و اطراف، کراشکین (kraashking) نامیده می‌شود.

زنبور خوار کوچک  بومی جنوب ایران است و در هر فصلی از سال در محدوده‌ی بخش کوخرد دیده می‌شود. این پرنده از راسته‌ی سبزقباسانان (Coraciiformes)  و تیره‌ی زنبورخواریان (Meropidae)  می‌باشد که به طور کلی پرندگانی اجتماعی با رنگ‌آمیزی زیبا و بال‌های دراز هستند که دم آن‌ها نسبتاً بلند است و نر و ماده‌ی آن‌ها هم‌شکل هستند. زیر گونه‌ای که در جنوب ایران زندگی می‌کند beludschicus  است که نسبت به نژاد غربی آن، cyanophrys  فقط خط سیاه‌رنگ زیر گلویش باریک‌تر است. ...