نام فارسی: عقاب دوبرادر
نام محلی: ...
نام علمی: Aquila fasciata
نام علمی قدیمی: Hieraaetus fasciatus
نام‌ انگلیسی: Bonelli's Eagle


عقاب دوبرادر از راسته ی شاهین سانان و تیره ی عقاب ها می باشد. این پرنده حدود 60 تا 72 سانتی متر طول دارد. پرنده ی بالغ از سطح تیره ی زیر بال هایش که در تضاد با سفیدی زیرتنه اش می باشد و همچنین با نوار سیاهی که در انتهای دم کم رنگش دیده می شود و لکه ی سفیدی که در پشتش دارد از سایر عقاب ها مثل عقاب خالدار کوچک که هم اندازه اش است تشخیص داده می شود. روی لبه بالش سفیدی کم رنگی وجود دارد که فقط از فاصله ی نزدیک دیده می شود و به تشخیص این پرنده از فاصله ی دور کمکی نمی کند.

 

عقاب دوبرادر بالغ در هنگام پرواز با توجه به سطح شکمی سفید یا نخودی رنگش که دارای رگه رگه های تیره است و بال های دراز و باریکش که تیره رنگ است از سایر عقاب ها قابل تشخیص است. در حالت نشسته پشت بدنش کمی قوز دارد. چشمها و همچنین پاهایش زرد رنگ است.

 

در پرنده ی نابالغ سر اخرایی اش مسی رنگ، زیر تنه اش قهوه ای خرمایی با رگه های پر رنگ است و نوارهای عرضی انتهای دمش دیده نمی شود. این پرنده جسور و چابک است و اغلب به سرعت پستانداران کوچک مانند خرگوش و همچنین پرندگان کوچک و متوسط را شکار می کند.

 

عقاب دو برادر در مناطق کوهستانی و بیابان ها به سر می برد و روی صخره هایی با شیب تند و گاهی روی درختان آشیانه می سازد و در آن 1 تا 3 تخم می گذارد. همانند بسیاری دیگر از پرندگان شکاری، عقاب های بالغ این کونه نیز بین یک تا شش لانه نزدیک به همدیگر می سازند و در هر بار زادآوری از یکی از این لانه ها استفاده می کنند.

 

فرضیه های زیادی برای این کار شکاری ها وجود دارد که چرا وقت و انرژی خود را برای ساختن چند لانه مصرف می کنند. یکی از این فرضیه ها این است که اگر یک لانه به دلایلی خراب شود و یا به وسیله ی پرنده ی دیگری اشغال شود، آن ها می توانند به سرعت جوجه های خود را به لانه های دیگر منتقل کنند. هر سال، جفت عقاب ها لانه ها را ترمیم و برای تخم گذاری آماده می کنند و سال به سال بر ارتفاع و اندازه ی لانه ها افزوده می شود تا جایی که ارتفاع لانه گاهی تا 180 سانتی متر و قطر 2 متر می رسد.

 

در ایران به صورت بومی و به تعداد اندک وجود دارد و جزء پرندگان حفاظت شده است. در کوخرد و روستاهای اطراف،  معمولاً بیشتر در کوه زیر یا کوه بالا و در کوهپایه های اطراف دیده می شود.

 

مشاهده شده است که در جاهایی که درختان بلند وجود ندارند از دکل های فشارقوی برق نیز به عنوان جایی مطمئن برای کمین، استراحت و یا خوردن طعمه بهره می برند.

معمولاً به صورت جفت با همدیگر دیده می شوند و احتمالاً نام فارسی این عقاب "دوبرادر" نیز از همین خصلت آنان نشأت گرفته باشد.

 

نام علمی این پرنده در گذشته Hieraaetus fasciatus  بوده است و هنوز هم در بعضی کتاب ها و وب سایت این نام علمی برای عقاب دوبرادر ذکر می شود ولی تحقیقات ژنتیک دانشمندان به تازگی ثابت کرده است که این عقاب جزء دسته ی دیگری از عقاب ها است و نام علمی جدید Aquila fasciata  برای آن در نظر گرفته اند. در این دسته بندی جدید، عقاب دو برادر (Bonelli's Eagle) و African Hawk-Eagle از Hieraaetus  به Aquila منتقل شده اند؛ همچنین در این دسته بندی اخیر، Cassin's Hawk-Eagle  از Spizaetus نیز به همین دسته ی Aquila  منتقل شده است. بنابراین در دسته بندی جدید، دسته ی Aquila شامل عقاب های زیر است:
Tawny Eagle, Steppe Eagle, Spanish Imperial Eagle, Eastern Imperial Eagle, Gurney's Eagle, Golden Eagle, Wedge-tailed Eagle, Cassin's Hawk-Eagle, Verreaux's Eagle, Bonelli's Eagle, African Hawk-Eagle
عقاب دوبرادر دو زیر گونه ی fasciata  و renschi دارد.

 

زیرگونه ی موجود در ایران fasciata است و در بیشتر نقاط دنیا نیر همین زیر گونه وجود دارند. گونه ی renschi فقط در مجمع الجزایر  Lesser Sunda زندگی می کنند که متعلق به اندونزی و تیمور شرقی هستند.