نام فارسی: کمرکولی بزرگ – کمرکلی بزرگ
نام محلی: دوو دِلَک (Doo Delak) – کوئِک(Ku ek) – کایی (Kaee)
نام علمی : Sitta tephronota
نام انگلیسی: Large Rock Nuthatch -  Persian Nuthatch  -  Eastern Rock Nuthatch

 

 

 

کمرکولی بزرگ از راسته ی گنجشک سانان(Passeriformes) تیره ی کمرکولیان(Sittidae) می باشد. تنها سه گونه کمرکولی در ایران وجود دارد: کمرکولی جنگلی، کمرکولی کوچک و کمرکولی بزرگ. کمرکولیان پرندگانی کوچک، با دم کوتاه و بالا رونده از درختان و صخره ها هستند که نر و ماده همشکل هستند. تنها پرندگانی هستند که عادت دارند از درخت یا صخره به حالت راه رفتن پایین بیایند. از نرم تنان، مغز و دانه ی گیاهان تغذیه می کنند. با منقار قوی شان ضربه ی محکمی به دانه های سخت گیاهان وارد می کنند و پس از خورد کردن، مغز آن را می خورند. در شکاف یا سوراخ درختان آشیانه می سازند.

کمرکولی بزرگ حدود 19 سانتی متر طول دارد. روتنه اش آبی خاکستری و زیرتنه سفید تا نخودی کمرنگ است. پهلوهایش قرمز خرمایی است و تا نزدیک دم امتداد دارد. سطح پایینی صورت و گلویش سفید است. خط چشمی سیاه براق و مشخصی دارد که این خط تا پشت سرش امتداد دارد و به تدریج پهن تر می شود. خط چشمی کمرکولی کوچک کوتاه تر است و اندازه اش نیز کوچک تر است و از روی همین دو مشخصه می توان این دو را از همدیگر تشخیص داد. منقار کمرکولی بزرگ خاکستری رنگ و بزرگتر از کمرکولی کوچک است و گردنش نیز ضخیم تر است. پاهایش نیز خاکستری رنگ است.

...

در ایران بومی و فراوان است و به همین دلیل بسیاری آن را Persian Nuthatch می نامند. تقریباّ در تمام ایران به جز سواحل خلیج فارس و دریای خزر وجود دارند. در شیراز و شهرهای اطراف این پرنده به بلبل کَمَر نیز معروف است.

این پرنده بسیار پر سر و صدا است و صدای بلندش از فاصله ی دور شنیده می شود و می توان از روی همین صدا به وجودش پی برد. در هنگام سر و صدا انعکاس صدایش در صخره ها را می توان از چندین متر دورتر شنید.

گوش کنید:

در کوخرد و شهرستان بستک فقط می توان آن ها را در دره های صخره ای عمیق و تنگ(نِرگ در گویش محلی) پیدا کرد و یا در فصل تابستان در نزدیکی چشمه ها و آبگیرهای طبیعی (آودون در گویش محلی) برای چند لحظه مشاهده کرد. فقط شکارچیان و شاید چوپانان و افرادی که در فصل تابستان به دنبال عسل طبیعی به کوه می روند کمرکولی بزرگ را دیده اند و از وجود آن اطلاع دارند. بسیاری از مردم اسم آن را نمی دانند و یا اگر این پرنده را ببینند... ادامه