پرندگان کوخرد

کشیم کوچک از راسته ی کشیم سانان (Podicipediformes)   و تیره ی کشیمیان (Podicipedidae) می باشد. این تیره در دنیا شامل 20 گونه می باشد که 5 گونه ی آن در ایران وجود دارند.


پرندگان این تیره بیشتر به داخل آب شیرجه می روند و زیاد میلی به پرواز کردن ندارند. به طور کلی کشیمیان در پرواز کردن ضعیف هستند و معمولاً پروازشان با دویدن روی آب آغاز می شود، سپس برخاسته و در ارتفاع پایین پرواز می کنند.

تیره ی کشیمیان پاهایشان نیم پرده است و دم ندارند. نر و ماده شان هم شکل هستند و از بیشتر از ماهی تغذیه می کنند. از نرم تنان و دوزیستان نیز تغذیه می کنند. در آب های ساحلی،‌ دریاچه ها و مصب ها به سر می برند و آشیانه ی خود را معمولا در کنار آب و یا روی برگ های شناور می سازند.


کشیم کوچک حدود 27 سانتی متر طول دارد و همینطور که از اسمش پیداست کوچکترین گونه ی تیره ی کشیمیان است. به دلیل اینکه به توپ یا کاسه ی کوچکی می ماند که بر روی آب افتاده است، در گویش کوخرد و روستاهای اطراف، تاسَکو (یعنی کاسه ی کوچک) نامیده می شود. منقار و گردن این پرنده از سایر کشیم ها کوتاه تر و کلفت تر است.


پر و بال این پرنده در تابستان قهوه ای تیره است و در کناره های گردنش دو لکه ی بزرگ به رنگ قرمز بلوطی دیده می شود. در این فصل، سر و پشت این پرنده سیاه است.


منقار این پرندگان سیاه و قسمت جلویی نوک سفید رنگ است. لکه ی زرد کم رنگی (مایل به سفید) در قاعده ی منقارشان وجود دارد که در فصل جفت گیری بیشتر نمایان می گردد.
در زمستان ها،‌پر و بالش بسیار کمرنگ، گلویش سفید و گردنش نخودی رنگ است.
کشیم کوچک بیشتر با فرو رفتن به زیر آب، ماهی شکار می کند و گاهی نیز شخصاً مشاهده کرده ام از حشراتی که بر سطح آب می نشینند مثل سنجاقک ها تغذیه می کند.
پاهای کشیم کوچک سبز زیتونی است. در لانه ای که از نیزار و گیاهان حاشیه ی آب ها می سازد، 4 تا 6 تخم سفید با لکه های قهوه ای کمرنگ می گذارد که جنس نر و ماده با کمک هم حدود 19 تا 25 روز بر روی این تخم ها می خوابند. جوجه های این پرنده پر رنگ هستند و روی سرشان رگه های سفید دیده می شود.
همینطور که از مشخصه های کشیمیان است، پروازش با بال زدن های سریع، در ارتفاع پایین و نزدیک سطح آب است. نر و ماده ی این پرنده نیز هم شکل هستند.
صدای این پرنده بیشتر در فصل تولید مثل شنیده می شود و شبیه شیهه ی آرام اسب است.

کشیم کوچک در آبگیرها، دریاچه ها، مانداب ها و رودخانه های آرام به سر می برد و همانجا نیز تولید مثل می کند. در ایران و در شهرستان بستک و بخش کوخرد بومی است و به صورت مهاجر در فصل زمستان نسبتاً فراوان است. همیشه می توان در جنوب کوخرد بر روی دریاچه ی سد بست گز این پرندگان را مشاهده کرد و زمستان ها که رودخانه ی مهران پر آب است و آبش زیاد شور نیست، می توان در قسمت هایی که عمق بیشتری دارد و در گویش محلی به "بِرم" معروف هستند، تاسَکوها را مشاهده کرد که به محض نزدیک شدن به آن ها به زیر آب فرو می روند و پس از چند دقیقه می توان چند متری آنطرف تر آنان را مشاهده کرد.


این پرندگان در بیشتر کشورها، بومی و غیر مهاجر هستند ولی در کشورهای سردسیری که سطح دریاچه و رودخانه ها در زمستان یخ می زند، به رودخانه ها و دریاچه های گرمتر و به دریاهای نزدیک مهاجرت می کنند.