پرندگان کوخرد

چکچک سیاه شکم سفید از راسته‌ی گنجشک‌سانان و تیره‌ی توکایان است که می‌توان گفت بومی نیمه‌ی جنوبی کشور ایران است. این پرنده حدود شانزده و نیم سانتیمتر طول دارد و بسیار شبیه چکچک ابلق خاوری است ولی کمی بزرگ‌تر است و سرش نیز درشت‌تر است و راست‌تر می‌نشیند. سر، گردن، بالای  روتنه و بال‌ها سیاه است و سفیدی پشتش بیشتر است و تا وسط بال امتداد دارد. سینه، شکم، قسمت پایین پشت و دمگاه این پرنده خالص است. پرنده‌ی نابالغ سیاه کدر مایل به قهوه‌ای است.

گلا در دامنه‌ی صخره‌ها و تپه‌های سنگی با پوشش گیاهی اندک به سر می‌برد و در سوراخ‌ها و شکاف‌های درون صخره‌ها آشیانه می‌سازد. در ایران و مخصوصا جنوب ایران بومی و فراوان است. گَلَی در کشورهای امارات متحده‌ی عربی، پاکستان، افغانستان، عراق و عمان نیز زندگی می‌کند.


در شهرستان بستک و بخش کوخرد این پرنده گلا نامیده می‌شود که برگرفته از رنگ بسیار سیاه آن است. بعضی این پرنده را گَلَی می‌نامند که کوچک شده و همراه با احساس و عاطفه‌ی همان نام گلا است؛ همینطور که بلبل را بلبلی یا حسن را حسنی صدا می‌زنند. بعضی از افراد و بیشتر در روستاهای اطراف کوخرد این پرنده را سوخته‌ی می‌نامند که باز هم نشان از رنگ سیاه خالص آن است. نام علمی این پرنده به تازگی از Oenanthe alboniger  به Oenanthe albonigra تغییر کرده است.


چکچک سرسیاه تک زی است و من شخصاّ یک جفت از آن‌ها را با همدیگر ندیده‌ام. این پرندگان در اطراف ما زیاد از انسان نمی‌ترسند و گاهی می‌توان تا فاصله‌ی یک تا دو متری به آن‌ها نزدیک شد. وقتی احساس خطر کردند بر روی بوته‌ای در همان نزدیکی یا تخته سنگی کمی آن‌طرف‌تر می‌نشینند.


تا جایی که من مشاهده کرده‌ام بیشتر بر روی بوته‌ها و درختان کوتاه و یا در سطح زمین می‌نشینند و از حشرات و به خصوص مورچه‌هایی که در حال حرکت بر سطح زمین هستند تغذیه می‌کنند.