نام فارسی: چکاوک سنگلاخ (چکاوک بیابانی)
نام محلی: بوکلو کوی - بوکلو کوهی (Bookaloo Koi)
نام علمی: Ammomanes deserti
نام انگلیسی: Desert Lark


چکاوک بیابانی (چکاوک سنگلاخ) حدود پانزده تا شانزده سانتیمتر طول دارد. همانند چکاوک کاکلی دمش کوتاه، بال‌هایش پهن و بال زدنش آرام است. پروازش موجی شکل است و بر حسب نژاد، رنگش متفاوت است. نژاد deserti  که بومی ایران است، خاکستری قهوه‌ای است و روتنه‌اش یکدست است. زیرتنه‌اش نخودی یا خاکستری سفید، دمگاهش قرمز مایل به قهوه‌ای است و در اغلب نژادها پرهای پرواز نیز به همین رنگ است. منقارش زرد رنگ، سخت و نوک تیز است و قسمت نوک آن تیره رنگ است. روی دمش به رنگ قهوه‌ای است که در قاعده به رنگ قرمز نخودی دیده می‌شود و بر خلاف چکاوک سر دم سیاه، انتهای دمش فاقد رنگ‌ سیاه و قهوه‌ای تیره است. به دلیل نداشتن تاج و لکه‌های سیاه و سفید، به سادگی از سایر چکاوک‌ها قابل تمایز است. مانند سایر چکاوک‌ها زیاد اجتماعی نیست و غالباّ به صورت جفت جفت یا گروه‌های کوچک دیده می‌شوند.

بوکلو کوهی غالباَ ساکت است ولی  صدایش شبیه صدای چکاوک کاکلی ولی کوتاه‌تر و کمی متفاوت از آن است. بوکلو کوهی در بیابان‌های سنگلاخی، دامنه‌ی صخره‌های کوهستانی و بیابانی ماسه‌دار به سر می‌برد. از زندگی در بیابان‌های تمام شنی خودداری می‌کند.

در کوخرد  و اطراف، به محض نزدیک شدن به دشت‌ها و بیابان‌های نزدیک کوهپایه‌های کوه زیر و کوه بالا می‌توان آن‌ها را به صورت جفت یا گروهی مشاهده کرد. بر خلاف چکاوک کاکلی، بیشتر در کوه‌ها دیده می‌شوند و از نظر ظاهر همانند  چکاوک کاکلی (بوکلو) هستند ولی به دلیل نداشتن کاکل، به سادگی از همدیگر قابل تشخیص هستند.


نر و ماده‌اش شبیه هم هستند و روی زمین میان بوته‌ها یا در کنار سنگ‌ها و صخره‌ها آشیانه می‌سازد. سه تا چهار تخم می‌گذارد و غذایش دانه‌ی گیاهان است. در دوران زادآوری از حشرات نیز تغذیه می‌کند. در ایران و به خصوص بیشتر نیمه‌ی جنوبی بومی و فراوان است.

چکاوک بیابانی حدود 24 نژاد مختلف دارد. نژاد annae   که در شمال اردن و جنوب سوریه زندگی می‌کند روتنه‌اش تیره‌تر و سر و سینه‌اش دودی‌تر است ولی نژاد azizi  که در شرق کشورهای عربی زندگی می‌کند رنگ روشن‌تر و قهوه‌ای مایل به صورتی دارد.