نام فارسی: شهدخور - شهدخوار
نام محلی: کِشکِلِ سیاه
(Keshkel e Sia)
نام علمی : Cinnyris asiaticus
نام علمی قدیم: Nectarinia asiatica
نام انگلیسی: Purple Sunbird

شهدخور تنها گونه ی پرنده ی راسته ی گنجشک سانان، تیره ی شهدخواریان است که در ایران زندگی می کند. طول بدنش حدود 10 سانتی متر است و بسیار پر جنب و جوش و پر سر و صدا است. اندازه اش بسیار کوچک است و وزن بدنش حدود 8 تا 9 گرم بیشتر نیست. پرنده ی نر در فصل تابستان رنگش سیاه براق با انعکاس بنفش و آبی است. پرنده ی ماده، روتنی خاکستری قهوه ای است و زیرتنه خاکستری یا زرد کمرنگ است. در فصل زادآوری پرنده ی نر نیز شبیه پرنده ی ماده است ولی زیرتنه اش زردتر است و خط تیره ای در جلوی سینه و گلو دیده می شود و بال هایش تیره تر است. دُمش کوتاه است. از شهد گل ها تغذیه می کند و به همین دلیل در فارسی شهدخور (شهدخوار) نامیده می شود.

این پرنده در باغ ها، کشتزارها، گزستان های حاشیه ی رودخانه ها، بوته های خاردار، جنگل های خشک به سر می برد. در شهرستان بستک و بخش کوخرد در فصل تابستان بیشتر از گل های درخت استبرق (خَرگ یا کَرگ در گویش محلی بستکی) تغذیه می کند. بر روی درختان سُمر و کهور و کُنار (سدر) هم در زمان گل دهی دیده می شود. شهدخورها بیشتر به صورت جفت جفت دیده می شوند و در حالی که مرتب بال می زنند از بوته ای به بوته ی دیگر به دنبال حشرات هتند و از شهد گل ها و درختان تغذیه می کنند.

در زمان تغذیه از شهد گل ها، بیشتر اوقات بر روی شاخه ی درختان می نشیند یا سر و ته از آن آویزان می شود ولی گاهی در هنگام بال زدن نیز و در حالی که معلق در هوا می باشد تغذیه می کند.

آشیانه اش را بیضی شکل و به صورت آویزان از شاخه ی درختان و با استفاده از بوته های نرم و نخ و مو می سازد. محل ورود و خروج پرنده به لانه از کنار لانه و نزدیک به بالای آن است. در این لانه، 2 تا 3 تخم خاکستری یا سبز رنگ با لکه های سفید و سایه های قهوه ای رنگ می گذارد و حدو 15 تا 17 روز بر روی تخم می خوابد. گاهی این پرندگان در یک سال، دو نوبت زادآوری می کنند و معمولا از همان لانه ی اولی استفاده می کنند.

شهدخور بومی جنوب و جنوب شرقی ایران است و بیشتر در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان دیده می شود. چون شکل ظاهری و جثه اش شبیه سسک ها (کِشکِل در گویش محلی کوخردی) است بیشتر مردم تصور می کنند به تیره ی سسکیان تعلق دارد و به همین دلیل مردم هم این پرنده را کِشکِل سیاه می نامند.

البته کمتر کسی اطلاع دارد که رنگ شهدخور نر فقط در فصل تابستان سیاه و در فصل های دیگر شبیه پرنده ی ماده است و یا حتی بیشتر مردم نمی دانند که این پرندگان نر و ماده با رنگ های متفاوت جفت هستند. بسیاری از مردم شهدخور سیاه را یک گونه و شهدخور خاکستری را گونه ای دیگر تصور می کنند.

با دیدن نوک این پرنده به راحتی می توان آن را از سسک ها تشخیص داد. نوک شهدخور بلند و باریک است و برای مکیدن شهد گل ها به پایین خم شده است. زبانش لوله ای شکل است. با وجود اینکه پرندگان بالغ از شهد گل ها استفاده می کنند ولی جوجه های خود را بیشتر با حشرات و نرم تنان تغذیه می کنند.

صدای سوت مانندی دارد و گاهی در میان سوت زدن چهچه ای هم سر می دهد. صدای این پرنده را می توانید از فیلم بشنوید.

نام علمی این پرنده در حال حاضر Cinnyris asiaticus است. در گذشته نام علمی اش Nectarinia asiatica بود یعنی اخیراّ همانند بسیاری از شهدخورهای دیگر از دسته ی Nectarinia به دسته ی Cinnyris  منتقل شده است ولی هنوز در کتاب ها و وب سایت های فارسی زبان و بسیاری از وب سایت ها و کتاب های انگلیسی، نام قدیمی این پرنده به کار می رود.

متأسفانه در بسیاری از نقاط استان هرمزگان، از بین رفتن درختان مناسب برای ساخت لانه باعث کاهش زادآوری و کاهش جمعیت شهدخور شده است.(منبع)