پرندگان کوخرد

نام فارسی: یلوه ی کوچک
نام محلی: ...
نام علمی: Porzana parva
نام‌ انگلیسی: Little Crake

یلوه ی کوچک از راسته ی درنا سانان Gruiformes و از تیره ی یلوه ییان Rallidae می باشد.این تیره، پرندگانی متوسط تا کوچک هستند و پاها و انگشتانشان اندکی بلند است، دمشان کوتاه،‌ انزوا طلب و باتلاق پسند هستند ( به جز یلوه ی حنایی) و در مناطق تالابی با پوشش نیزار فشرده به سر می برند. پنجه های بلند این پرندگان، امکان حرکت و راه رفتن بر روی گیاهان آبزی را فراهم ساخته است. به خوبی شنا می کنند و در هنگام شنا، غالبان سرشان را تکان می دهند. پروازی ناگهانی و کوتاه دارند که در این حالت، پاها و پنجه هایشان بلند و آویزان دیده می شود و روی زمین یا درون نیزار آشیانه می سازند.
از تیره ی یلوه ییان،  8 گونه پرنده در ایران یافت می شوند:
یلوه ی آبی، یلوه ی حنایی، یلوه ی کوچک، یلوه ی نوک سبز، یلوه ی خالدار، چارخو، طاووسک و چنگر

یلوه ی کوچک حدود 17 تا 19 سانتی متر طول دارد. از یلوه ی خالدار کوچک تر است و به واسطه ی زیر تنه ی آبی مایل به خاکستری یکدست و پوشش خط خط زیر دُم آن از سایر پرندگان تیره ی خود متمایز می شود. پاهایش نسبتاً بلند و سبز رنگ است، روتنه اش قهوه ای زیتونی بدون رگه های سفید در پوشپرهای بال است و فاقد رنگ سیاه در زیرتنه و زیر دُم است. گردنش نسبتاً بلند  و دُمش کوتاه است است و شباهت بسیاری به یلوه ی نوک سبز دارد. منقار این پرنده سبز است که در قاعده ی منقار اندکی قرمزی دیده می شود. در پرنده ی ماده زیرتنه کاملاً قهوه ای نخودی، روتنه قهوه ای زیتونی و زیر گلویش سفید نخودی است. پرنده ی نا بالغ شبیه پرنده ی ماده است اما صورت و سینه اش سفید رنگ است. در پرواز پاها و انگشتان حالت افتاده ای دارند و پروازش شبیه یلوه ی آبی و یلوه ی خالدار است. یلوه های کوچکی که با زیرتنه ی نخودی در نیمه ی زمستان و بهار دیده می شوند احتمالاً ماده هستند. یلوه ی کوچک به دشواری دیده می شود و چون پر سر و صدا است در بیشتر اوقات بدون اینکه این پرنده را ببینیم صدایش را می شنویم اما در فصل مهاجرت بیشتر قابل مشاهده هستند. اغلب روی گیاهان شناور بر روی آب حرکت می کند و از حشرات و جانوارن آبزی تغذیه می کند. با نوکش در میان گیاهان آبزی و گِل و لای اطراف آب به جستجوی غذا می پردازد و گاهی هم با دیدن طعمه آن را می گیرد. ... ادامه ی مطلب

در اروپا و غرب آسیا زندگی می کند. در ایران، به صورت مهاجر عبوری در شمال و غرب ایران نسبتاض فراوان است و زمستان ها، در هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان نیز دیده می شود.

در شهرستان بستک و بخش کوخرد می توان یلوه ی کوچک را در اواخر شهریور و اوایل مهرماه بر روی دریاچه ی سدها و تالاب هایی مشاهده کرد که پوشیده از گیاهان شناور و جلبک هستند. سواحل دریاچه ی سد بست گز واقع در کوه زیر در جنوب کوخرد یکی از مناطقی است که می توان این پرندگان کمیاب را مشاهده کرد که به همراه آبچلیک ها، اردک ها و اکراس سیاه در حال تغذیه هستند تا پس از مدتی به مهاجرت خود ادامه دهند.
جلوگیری از تخریب تالاب های با پوشش نیزاری و جگن زارها و جلوگیری از آلودگی این آب ها برای حفاظت از این پرنده ضروری است.

سنگ چشم دُم سرخ در ایران نیمه مهاجر است Isabelline Shrike is semi-migratory in Iran

نام فارسی: سنگ چشم دُم سرخ
نام محلی: گاتَرگ حَلاری (Gaatarg e Halaari)
نام علمی: Lanius isabellinus
نام‌ انگلیسی: Isabelline Shrike یا Rufous-tailed shrike

سنگ چشم دُم سرخ از راسته ی گنجشک سانان Passeriformes  و از تیره ی سنگ چشمیان Laniidae می باشد. این پرنده حدود 18 سانتی متر طول دارد. پرنده ای کم رنگ است و دمش اندکی از سنگ چشم پشت سرخ بلندتر است. سر و روتنه اش خاکی شنی و خط ابرویش به سمت عقب امتداد دارد. این نوار چشمی در پرنده ی نر، سیاه و کاملا مشخص می باشد. شاهپرهای دم قرمز رنگ، چانه و گلویش سفید نخودی است. زیر تنه اش نخودی صورتی و قاعده ی شاهپرهای بالش سفید است امّا به درستی مشخص نیست و در پرواز به صورت نواری روی بال مشخص می شود. پرهای پرواز تیره، پرهای پوششی زیر دُم و دمگاهش قرمز است که به  همین واسطه پرنده ی ماده از پرنده ی جوان یک ساله تمییز داده می شود. کناره های سینه اش به صورت هلالی شکل صورتی قرمز است. منقارش نسبتاً کوچک و سیاه است و انتهای آن اندکی قلاب مانند است.  پاهایش نیز سیاه رنگ است.

این پرنده در استپ های خشک با بوته ها و درختان پراکنده ی آکاسیا (سُمْرْ)، مناطق نیمه بیابانی و کوه های فرسایش یافته به سر می برد و زمستان ها به صورت مهاجر عبوری در کشتزارها نیز دیده می شود. این پرنده در سرزمین های هم سطح دریا تا ارتفاعات 3500 متری سطح دریا دیده شده است. حشراتی که در حال پرواز هستند را شکار می کند و معمولاً به جای اول خود باز می گردد تا شکارش را بخورد یا آن را ذخیره کند. علاوه بر حشرات،‌ از مهره داران کوچک، جوندگان،‌ مارمولک ها و پرندگان دیگر نیز تغذیه می کنند. همانند سایر سنگ چشم ها، قادر هستند حشرات سمی را نیز مصرف کنند بدون اینکه سم این حشرات ضرری برایشان داشته باشد. معمولاً شکار خود را بر سر شاخه های کوچک و تیز یا خار درختان و بر روی سیم خاردار برای مصرف وعده ای دیگر ذخیره می کند. به خاطر این عادتشان به پرندگان قصّاب (butcher-birds) معروف هستند. نام علمی این پرنده که با Lanius شروع می شود در زبان لاتین به معنای قصاب می باشد.

سنگ چشم دُم سرخ معمولاً قلمرو خاصی برای خود دارد اگرچه ممکن است قلمرو این پرندگان با همدیگر تداخل و همپوشانی داشته باشند.محل ساخت لانه معمولاً به وسیله ی پرنده ی نر انتخاب می شود و سعی می کند با آواز خواندن و تولید صداهایی این مکان را به پرنده ی ماده نشان دهد. لانه ای عمیق و فنجان مانندی از ساقه های خشک گیاهان می سازد که با شاخه های نرم، پوست و ریشه ی گیاهان و پشم و پر پوشیده می شود. حدود دو متر بالاتر از سطح زمین بر روی درختان و درختچه ها و بوته ها لانه می سازد. پرنده ی نر و ماده در ساخت لانه مشارکت می کنند. معمولاً بین 3 تا 8 تخم در آن می گذارد ولی بیشتر مواقع بین 4 تا 6 تخم در لانه دیده می شود که پس از 13 تا 17 روز در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان به جوجه تبدیل می شوند. در طی این مدت پرنده ی نر، غذا به لانه می رساند و پرنده ی ماده را که بر روی تخم خوابیده است تغذیه می کند. 12 تا 16 روز دیگر طول می کشد تا جوجه ها بتوانند پرواز کنند و از لانه بیرون بیایند و در طی این مدت و حدود یک ماه دیگر پرنده های نر و ماده جوجه ها را تغذیه می کنند. سنگ چشم دُم سرخ فقط یک بار در سال تخم گذاری و جوجه آوری می کند اما تصور می شود زیر گونه ی isabellinus دو بار در سال این کار را انجام دهد. گاهی اوقات پرنده ی کوکو common cuckoo (Cuculus canorus) در لانه ی این زیر گونه تخم گذاری می کند و سنگ چشم دُم سرخ تخم آن را به همراه تخم خود به جوجه تبدیل می کند.

در ایران نیمه مهاجر است و نسبتاً فراوان است. در شهرستان بستک و بخش کوخرد این پرنده را می توان بر شاخه های بالایی درختان آکاسیا (سُمْرْ) یا درختان کُنار (سدر) و کوِر (کهور) مشاهده کرد که در چرخاندن سرش به اطراف و در جستجوی طعمه می باشد. در کوخرد و روستاهای توابع چون این پرنده بر خلاف سنگ چشم خاکستری بزرگ کمتر علاقه به پرندگان کوچک و جوجه ی پرندگان دارد به نام گاتَرگ حلاری (حلالی) نامیده می شود. این پرنده را بیشتر در فصل پاییز و زمستان و اوایل فصل بهار می توان در منطقه ی بستک مشاهده نمود و تابستان ها به مناطق خوش آب و هوا و ارتفاعات اطراف مهاجرت می کند.

در کوخرد وقتی می خواهند از بزرگی و باز بودن چشم کسی مثالی بزنند چشم شخص را به چشم گاتَرْگْ (سنگ چشم) تشبیه می کنند.

ادامه ی مطلب

برنامه ی وب سایت پرندگان کوخرد مخصوص گوشی های موبایل با سیستم عامل اندروید از اینجا قابل مشاهده و دانلود است.

در صورتی که با دانلود برنامه از وب سایت اصلی مشکل داشتید می توانید فایل فشرده ی این برنامه را از وب سایت پرندگان کوخرد از اینجا نیز دریافت کنید.

در این برنامه امکانات زیر قابل دسترس هستند:

 مطالب و عکس های وب سایت پرندگان کوخرد

عکس های پرندگان کوخرد

فیلم های پرندگان کوخرد در وب سایت آپارات

صفحه ی فیس بوک پرندگان کوخرد

فید (rss) وب سایت پرندگان کوخرد

نقشه ی بخش کوخرد و روستاهای توابع

آب و هوای شهرستان بستک و توابع

اطلاعات تماس و پست الکترونیک وب سایت

قرآن

باقرقره ی راه راه از سایر باقرقره ها کوچک تر است Lichtenstein's Sandgrouse is smaller than others

 نام فارسی: باقرقره ی راه راه (کوکر راه راه)
نام محلی:  خْوَتوک khwatook
نام علمی: Pterocles lichtensteinii
نام انگلیسی: Lichtenstein's Sandgrouse

باقرقره ی راه راه از راسته ی کبوترسانان Columbiformes و تیره ی باقرقره ییان Pteroclidae می باشد. این راسته از پرندگان، دانه خوار و حشره خوار هستند و باقرقره ها، کبوترها و قمری ها را در بر می گیرد.
تیره ی باقرقره ییان پرندگانی شبیه کبوتر هستند که عموماً به رنگ شنی یا خاکی دیده می شوند. غیر آب زی هستند و در حالت استراحت به دشواری می توان آن ها را دید. زیستگاه هایشان بیشتر مناطق بیابانی و خشک است. پروازی مستقیم و سریع دارند و نر و ماده همشکل نیستند. برای نوشیدن آب به صورت دسته ای مسافت زیادی را تا منبع آب طی می کنند. روی زمین آشیانه می سازند و از دانه ها، میوه ها، جوانه ی گیاهان و حشرات کوچک تغذیه می کنند. از این تیره در ایران تاکنون باقرقره های دُم دراز، شکم سفید، شکم بلوطی، خالدار، شکم سیاه، راه راه، گندمی ثبت شده اند.

باقرقره ی راه راه حدود 25 سانتی متر طول دارد و از سایر باقرقره ها کوچک تر است. دمش کوتاه با انتهای مستطیل شکل و پر و بالش زرد نخودی است که با لکه های سیاه و سفید پوشیده شده است.

در پرنده ی نر، سینه زرد است که دو نوار سیاه در آن وجود دارد. منقارش نارنجی، پیشانی اش سفید با دو خط سیاه است که این خط های سیاه، خط سفید ابرو را قطع کرده اند.

پرنده ی ماده کمرنگ تر است و نوار سینه و لکه ی سیاه سر و زردی سینه را ندارد. در پرواز، روی شاهپرهای بال سیاه و پرهای پوششی بال کمرنگ تر، زیرتنه اش روشن تر و پرهای پرواز تیره تر دیده می شوند.

معمولاً به صورت انفرادی یا در گروه های کوچک هنگام غروب یا قبل از طلوع خورشید برای نوشیدن آب به منبع می آیند. رنگ پر و بالش با منطقه ی پراکندگی اش بسیار هماهنگ است و به خوبی پنهان می شود، این امر باعث می شود در روز به دشواری دیده شود مگر اینکه به طور ناگهانی از جلو پا پرواز کند.

باقرقره ی راه راه در مناطق خشک با بوته و درخت اندک به سر می برد مخصوصاً در مناطقی که درخت آکاسیا (سُمْرْ somr) وجود دارند. در گودال کوچکی که با پاهای خود در زمین حفر می کند آشیانه می سازد و در آن 2 تا 3 تخم می گذارد.
در ایران نسبتاً فراوان است و به صورت بومی در استان های هرمزگان، فارس، کرمان،سیستان و بلوچستان و خوزستان زندگی می کنند.

در شهرستان بستک و بخش کوخرد این پرنده بیشتر در کوهپایه های کوه ناخ و جاهایی که درخت آکاسیا (سُمْرْ somr) وجود دارند دیده می شود. در سال های گذشته این پرنده طعمه ی خوبی برای شکارچیان پرندگان بوده است و به تعداد زیاد شکار می شده است. شکار بی رویه ی این پرنده و خشک شدن بسیاری از چشمه ها بر اثر خشکسالی های اخیر باعث شده است از تعداد آنان در منطقه کاسته شود.

نام فارسی: خوتکای ابرو سفید (خوتکای سفید)
نام محلی:  ...
نام محلی پیشنهادی:  بط بُرم سفید (بط سفید)
نام علمی: Anas querquedula
نام انگلیسی: Garganey

خوتکای ابرو سفید از راسته ی غاز سانان Anseriformes و تیره ی مرغابیان Anatidae می باشد و در تقسیم بندی جزیی تر در زیر تیره ی اردک ها  Anatinae و از جمله اردک های رو آب چر Surface Feeding Ducks قرار دارند.

خوتکای ابرو سفید در حدود 37 تا 41 سانتی متر طول دارد و اردکی کوچک می باشد. رنگ پرنده ی نر، با سایر خوتکاها متفاوت است. در بالای چشم و ابرویش نوار سفید رنگی دارد که به وضوح دیده می شود و تا پشت سرش امتداد دارد. منقارش تیره و پیش بالش خاکستری مایل به آبی است که در هنگام پرواز به خوبی نمایان است. آینه ی بالی سبز رنگ و نامشخصی دارد. شکم و پهلوها خاکستری رنگ است و سر،‌ گلو و سینه اش بلوطی مایل به قهوه ای و نقطه نقطه ای است. پرنده ی نر در دوران تولک شبیه پرنده ی ماده است ، ولی همواره به کمک رنگ خاکستری مایل به آبی شانه‌هایش بازشناخته می شود .

...

زیستگاه این پرنده همانند خوتکا است. در مناطق تالابی، آبگیر ها، باتلاق ها، مصب ها، دریاچه ها و سواحل دریا به سر می برد.

معمولاً در حالی که نیمی از سرش زیر آب است به شنا می پردازد و از گیاهان و حیوانات ریز آبزی تغذیه می کند. از گیاهان و حشرات روی سطح آب نیز تغذیه می کند. خوتکای ابرو سفید به ندرت در آب شور دیده می شود .
در میان علف‌های بلند و نزدیک آب زادوولد می کند. لانه ش را از برگ و علوفه ی اطراف آب می سازد و با پرهای نرم می پوشاند و حدود 8 تا 9 تخم در آن می گذارد که پس از 21 تا 23 روز تبدیل به جوجه می شوند و پرنده ی ماده حدود 30 تا 40 از آن ها نگهداری می کند تا بتوانند پرواز کنند.

خوتکای ابرو سفید در ایران جزو اولین گروه های پرندگان مهاجر هستند که در پاییز وارد ایران می شوند و اوخر اسفند ماه باز می گردند. به صورت مهاجر عبوری معمولاً در تمام نقاط ایران قابل مشاهده هستند. در سال های گذشته به تعداد کم در شمال غربی ایران زاد ولد نیز کرده است اما اخیراّ گزارش مستندی در مورد زادآوری این پرنده در ایران در دست نیست. در بخش کوخرد و شهرستان بستک می توان این پرندگان را از نیمه ی دوم شهریور و اوایل مهر ماه در اطراف آبگیرهای آب شیرین و دریاچه های سدها برای مدت محدودی به صورت جفت یا ... ادامه ی مطلب