زنبورخوار سبز (زنبورخوار كوچک)Little Green Bee-eater

نام فارسی: زنبورخوار سبز (زنبورخوار كوچك)
نام محلی: قبا سوزو (Qabaa sawzoo)
نام علمی: Merops orientalis

نام انگلیسی: Green Bee-eater   یا Little Green Bee-eater 

 

قبا سَوزو در گويش كوخردی به معنی قبا سبز می‌باشد و مشابه نام سبز قبا در فارسی است البته سبزقبا در فارسی به Indian Roller  یا European Roller   گفته می‌شود که در گویش کوخرد و اطراف، کراشکین (kraashking) نامیده می‌شود.

Merops orientalis  Little Green Bee-eater Abellerol verd Lille Grøn Biæder Smaragdspint  Abejaruco Esmeralda pikkumehiläissyöjä Guêpier d'Orient  Gruccione verde minore Kleine Groene Bijeneter Beryllbieter     Abelharuco-verde  Grön dvärgbiätare  Little Green Bee-eater Малая щурка زنبورخوار کوچک سبز قبا سوزو

 

زنبور خوار کوچک  بومی جنوب ایران است و در هر فصلی از سال در محدوده‌ی بخش کوخرد دیده می‌شود. این پرنده از راسته‌ی سبزقباسانان (Coraciiformes)  و تیره‌ی زنبورخواریان (Meropidae)  می‌باشد که به طور کلی پرندگانی اجتماعی با رنگ‌آمیزی زیبا و بال‌های دراز هستند که دم آن‌ها نسبتاً بلند است و نر و ماده‌ی آن‌ها هم‌شکل هستند. زیر گونه‌ای که در جنوب ایران زندگی می‌کند beludschicus  است که نسبت به نژاد غربی آن، cyanophrys  فقط خط سیاه‌رنگ زیر گلویش باریک‌تر است. ...

 

 

ادامه نوشته

تیهو See-see Partridge

 

 

  نام فارسی: تیهو

 

نام محلی: کَوگ توی (Kawg e Toi)

 

نام علمی: Ammoperdix griseogularis

 

نام انگلیسی: See-see Partridge

Chukar Partridge Perdiu chukar Chukarhøne Chukarhuhn Perdiz chucar vuoripyy Perdrix choukar Coturnice orientale Aziatische Steenpatrijs erghøne Perdiz-chucar Berghöna Chukar Азиатский кеклик کبک کبگ تیهو کوگ توی

 

تیهو یا کبک تیهو از راسته‌ی ماکیان سانان و تیره‌ی ماکیانان می‌باشد، حدود 24 سانتیمتر طول دارد و بومی ایران است. در جنوب ایران و به خصوص استان هرمزگان جمعیت آن بیشتر از دیگر کبک‌هاست و شکارچیان به شدت به آن علاقه دارند.

 

 

در کوخرد و روستاهای توابع وقتی می‌خواهند از نرمی و خوشمزگی گوشتی تعریف کنند آن را به گوشت کبک تشبیه می‌کنند.

تیهوی ماده در حال نوشیدن آب

شکارچیان محلی در هنگام طلوع یا غروب آفتاب ، نزدیکی‌های چشمه‌های آب شیرین در کدک (1) کمین می‌کنند و با تفنگ ساچمه زن این پرندگان را می‌زنند تا در موقع ناهار یا شام با آن شکم خود و فرزندان خود را پر کنند. بسیاری از شکارچیان به جای تفنگ از لی  (Lee) (2) استفاده می‌کنند و آن را برای شکار کبک آماده کرده، با استفاده از تکه‌ای چوب، در بالای چشمه‌های آب برمی‌افرازند و به محض اینکه تعدای از پرندگان در زیر لی قرار گرفتند، آن تکه چوب را که با طنابی به داخل کومه وصل است از زیر لی می‌اندازند و شکارچیان بلافاصله پرندگان پیچیده در لی را یکی یکی از تور جدا کرده و سر می‌برند. گاهی هم آن‌ها را به خانه آورده و در قفس یا در اتاقی نگهداری می‌کنند؛ ولی بیشتر علاقمندان به نگهداری پرندگان ازکوک ککر(3)  یا کَوگَزیر (4) خوششان می‌آید.

 

چون تعداد چشمه‌های آبی که... ادامه مطلب


(1) کِدَک: کومه، کمینگاهی که شکارچیان برای استتار از آن استفاده می‌کنند.

 

(2) لی (Lee) : تور ماهیگیری

 

(3) کَوگ کَکَر (Kawg e Kakar): کبک، Chukar (Alectoris chukar) 

 

(4) کَوگَزیر (Kawgazeer): جیرفتی، Grey Partridge (Perdix perdix)

 





ادامه نوشته

سنگ چشم خاكستری (سنگ چشم بزرگ) Great Grey Shrike

 نام فارسی: سنگ چشم خاكستری (سنگ چشم بزرگ)

نام محلی: گاتَرگ حرومی (Gaatarg e Haroomi)

نام علمی: Lanius excubitor

نام انگلیسی: Great Grey Shrike

  Northern Grey Shrike Botxí septentrional Stor Tornskade Raubwürger Alcaudón real  isolepinkäinen Pie-grièche grise Averla maggiore Klapekster Varsler  Picanço-real-nortenho Varfågel Northern Shrike Серый сорокопут سنگ چشم خاكستری  سنگ چشم بزرگ گاترگ حرومی حرامی   Great Grey Shrike in south of IRAN 

سنگ چشم خاکستری بزرگترین پرنده‌ی ایرانی از راسته‌ی گنجشک سانان و تیره‌ی سنگ چشمیان است که حدود 25 سانتیمتر طول دارد. این پرندگان مهاجم و حشره‌ خوارند و منقار آنان کلفت و نوک آن قلاب مانند است و معمولا صدای بلند و دلنشینی دارند.

سنگ چشم خاکستری اغلب بالای درختان و بوته‌ها به صورت تقریباً عمودی می‌نشیند و با چشمانی باز اطراف را می‌نگرد و منتظر شکار است. مشاهده‌ی فیلم سنگ چشم خاکستری Watch Video

ادامه نوشته

دم جنبانک ابلق White Wagtail

نام فارسی: دم جنبانک ابلق

نام محلی: مزیری (moziree)

نام علمی: Motacilla alba

نام انگلیسی:  Pied Wagtail یا  White Wagtail

مشاهده‌ی فیلم Play Video White Wagtail Cuereta blanca Sortrygget Hvid Vipstjert/Hvid Vipstjert Bachstelze Lavandera blanca/enlutada västäräkki Bergeronnette grise lerina bianca Rouwkwikstaart/Witte Kwikstaart Linerle Alvéola-branca Sädesärla White Wagtail Белая трясогузка مزیری دم جنبانک ابلق

در فصل های پاییز و زمستان این پرنده‌های زیبا درکوچه و خیابان های کوخرد و کوه و صحراهای اطراف در حال راه رفتن بر سطح زمین یا پرواز موج دار خود در آسمان هستند. مزیری در گویش کوخردی و به طور کلی شهرستان بستک به معنای کشاورز می‌باشد و به این خاطر به دم جنبانک ابلق اطلاق شده است که بیشتر دور و بر آب‌ها و در مزارع کشاورزی آبیاری شده به سر می‌برد. البته در اطراف آب‌های شیرین سدها و آبگیرهای فصلی همانند لمبیر ملکی و همچنین در کناره‌های رودخانه‌ی مهران نیز دم جنبانک‌های ابلق قابل مشاهده هستند که با دم‌هایی جنبان به دنبال حشرات و مورچه‌ها می‌دوند و سر و صدایشان هنگام پرواز توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند.

ادامه نوشته

دیدومک Red-Wattled Plover

نام فارسی: دیدومَک

نام محلی: تِتیوَک (Tetivak)

نام علمی: Vanellus indicus  یا Hoplopterus indicus

نام انگلیسی: Red-Wattlled Plover یا  Red Wattlled Lapwing

 

دیدومک  از راسته ی آبچلیک سانان (Charadriidae) و تیره ی سلیمیان (Charadriiformes) است. پرنده‌ای است پر سر و صدا، در سکوت شب، صدایش حتی از فاصله‌ی یک کیلومتری هم شنیده می‌شود و حدود 33 سانتیمتر طول دارد و همانند ساير آبچليك سانان در حول و حوش آب‌ها به سر می‌برد. 

مشاهده‌ی فیلم Play Video Red-wattled Lapwing Fredeluga carunculada Indisk Vibe Rotlappenkiebitz Avefría india kenttähyyppä Vanneau indien Pavoncella indiana Indische Kievit Brillevipe Abibe do Índico Rödflikvipa Red-wattled Lapwing Индийский чибис ديدومك ديدمك  دیدومک   دیدمک

کودکی‌ام را به یاد می‌آورم، تابستان‌هایی گرم، گاه شب‌هایی آنقدر شرجی که قدرت نفس کشیدن را از انسان سلب می‌کرد و گاه آنقدر خشک با چاشنی تشباد (1) که حتی شبها هم پوست را کباب می‌کرد؛ ولی در هر دو حالت در تاریکی شب و از روی کپر (2) و سِجَم (3) صدای دیدومک را می‌شد از دریاچه‌ی لمبیر مَلِکی و ساحل رودخانه‌ی مهران به وضوح شنید.

گهگاهی صدای تِ تی وَک آن‌ها را دقیقا از بالای سر و با فاصله‌ای اندک در تاریکی شب احساس می‌کردم. شباهت نام این پرنده در فارسی و گویش کوخردی جالب است و ظاهرا هر دو از صدای آن الهام گرفته شده است، عده‌ای آن را تِ تی وَک و عده‌ای دیگر دیی دو مَک شنیده‌اند.

ديدومك در شهرستان بستك بخش كوخرد استان هرمزگان دیدومک در ساحل رودخانه مهران جنوب ایران Red-Watteled Plover in Kookherd Bastak Hormozgan IRAN Vanellus indicus (Hoplopterus indicus)Chāleh Kūkherd Bastak IRAN 

(1) تشباد: آتش باد، بادی سوزاننده، گرم و خشک است که در فصل تابستان در استان هرمزگان و استان‌های جنوبی می‌وزد.

(2) کَپَر: کلبه‌ای است که از تنه و شاخه‌ی درخت نخل و درختان بومی دیگر به منظور نشستن و استراحت بر آن و در زیر سایه‌ی آن ساخته می‌شود.

(3) سِجَم: همانند کپر ولی کوتاه‌تر از آن و در حدود یک متراست و فقط از سطح بالایی آن برای نشستن و خوابیدن استفاده می‌شود.

 

 

ادامه مطلب

 

ادامه نوشته