پرندگان کوخرد

نام فارسی: آبچلیک پا سبز
نام محلی: ...
نام علمی: Tringa nebularia
نام انگلیسی: Common Greenshan -  Greenshank 

آبچلیک پاسبز در راسته ی آبچلیک سانان ( Charadriiformes )  و تیره ی آبچلیکیان ( Scolopacidae ) قرار دارد. آبچلیکیان پاهایی نسبتاّ بلند، بال های نوک تیز و زاویه دار دارند و منقارشان دراز و باریک است. نر و ماده هم شکل هستند و اغلب به صورت گروهی به سر می برند. از مواد مختلف حیوانی مانند حشرات، کرم ها و ماهی های کوچک،‌ سخت پوستان و گاهی  نیز از مواد گیاهی تغذیه می کنند.
آبچلیک پاسبز حدود 32 سانتی متر طول دارد. پاهایش بلند، سبز رنگ(گاهی نیز زرد مایل به سبز) است. منقارش بلند و اندکی رو به بالا و سیاه رنگ مایل به سبز است. روتنه اش قهوه ای خاکستری، دمش راه راه سیاه و سفید، دمگاه و قسمتی از دم و پشتش به شکل لوزی و سفید است. سینه اش لکه لکه، شکم و زیر تنه اش سفید است و فاقد نوار ابرویی است. حلقه ی چشمی سفید کم رنگی دارد.  کمی از آبچلیک پاسرخ بزرگ تر، اما لاغرتر از آن است و خاکستری تر است.

در هنگام پرواز تمام بالش تیره است و در تضاد با بدن سفید رنگش است.
در تابستان روتنه اش تیره با نقطه نقطه های قهوه ای زیتونی است و پهلوها و سینه اش نقطه نقطه می شود.
در هنگام پرواز پاهایش بیرون از دم قرار می گیرد. اغلب در آب های کم عمق برای شکار ماهی های کوچک، در حالی که به سرعت در حال دویدن است دیده می شود.
آبچلیک پاسبز بومی منطقه است و در شهرستان بستک و بخش کوخرد بیشتر می توان آن ها را در ساحل رودخانه ی مهران و در سواحل سدهایی مشاهده کرد که ...

 

کشیم کوچک از راسته ی کشیم سانان (Podicipediformes)   و تیره ی کشیمیان (Podicipedidae) می باشد. این تیره در دنیا شامل 20 گونه می باشد که 5 گونه ی آن در ایران وجود دارند.


پرندگان این تیره بیشتر به داخل آب شیرجه می روند و زیاد میلی به پرواز کردن ندارند. به طور کلی کشیمیان در پرواز کردن ضعیف هستند و معمولاً پروازشان با دویدن روی آب آغاز می شود، سپس برخاسته و در ارتفاع پایین پرواز می کنند.

تیره ی کشیمیان پاهایشان نیم پرده است و دم ندارند. نر و ماده شان هم شکل هستند و از بیشتر از ماهی تغذیه می کنند. از نرم تنان و دوزیستان نیز تغذیه می کنند. در آب های ساحلی،‌ دریاچه ها و مصب ها به سر می برند و آشیانه ی خود را معمولا در کنار آب و یا روی برگ های شناور می سازند.


کشیم کوچک حدود 27 سانتی متر طول دارد و همینطور که از اسمش پیداست کوچکترین گونه ی تیره ی کشیمیان است. به دلیل اینکه به توپ یا کاسه ی کوچکی می ماند که بر روی آب افتاده است، در گویش کوخرد و روستاهای اطراف، تاسَکو (یعنی کاسه ی کوچک) نامیده می شود. منقار و گردن این پرنده از سایر کشیم ها کوتاه تر و کلفت تر است.


کشیم کوچک در آبگیرها، دریاچه ها، مانداب ها و رودخانه های آرام به سر می برد و همانجا نیز تولید مثل می کند. در ایران و در شهرستان بستک و بخش کوخرد بومی است و به صورت مهاجر در فصل زمستان نسبتاً فراوان است. همیشه می توان در جنوب کوخرد بر روی دریاچه ی سد بست گز این پرندگان را مشاهده کرد و زمستان ها که رودخانه ی مهران پر آب است و آبش زیاد شور نیست، می توان در قسمت هایی که عمق بیشتری دارد و در گویش محلی به "بِرم" معروف هستند، تاسَکوها را مشاهده کرد که به محض نزدیک شدن به آن ها به زیر آب فرو می روند و پس از چند دقیقه می توان ...

 

باکلان متعلق به راسته ی پلیکان سانان (Phaethontidae) و تیره ی باکلانیان (Phalacrocoracidae)   می باشد، از پرندگان آبزی است و حدود 90 سانتی متر طول دارد. این پرنده از بین تیره ی باکلانیان بزرگترین پرنده ی تیره خود می باشد که در ایران زندگی میکنند؛ یعنی نسبت به باکلان کوچک که حدود 50 سانتی متر طول دارد و باکلان گلو سیاه که حدود 80 سانتی متر طول دارد، بزرگترین می باشد.

بدنش سیاه رنگ است و تابستان ها در سطح خارجی رانش لکه ی سفید بزرگی دیده می شود. زیر گلو و چانه اش سفید است و قسمت بدون پر گلویش زرد رنگ است. انتهای منتقارش قلاب مانند است و به پایین خم شده است. روتنه اش قهوه ای تیره، دمش سیاه و پاهایش سیاه و پرده دار است. در پرندگان نابالغ، سفیدی بدنشان مخصوصاّ در سطح شکم بیشتر می باشد.

هنگام استراحت و مخصوصا بعد از نوش جان کردن وعده ی غذایی اش که ماهی است، راست و کشیده روی صخره ها و کنار سنگ های ساحلی می نشیند و بال هایش را نیمه باز نگه می دارد.

هنگام شنا، شبیه غواص ها بدنش را بیشتر از حد معمول در آب قرار می دهد اما گردنش را راست و منقارش را اندکی رو به بالا نگه می دارد. پروازش نسبتاّ سریع . به صورت گروهی شبیه عدد 8 فارسی انجام می گیرد.
در فصل تولید مثل، سر و گردن تعدای از آن ها به طور کامل سفید می شود.
باکلان در سواحل دریاها، خورها، دریاچه های ساحلی و آب های داخل خشکی به سر می برد و روی درختان و بالای صخره های کنار ساحل آشیانه می سازد. در ایران در فصل زمستان نسبتاّ فراوان می باشد.

در بخش کوخرد و شهرستان بستک فقط می توان این پرندگان را از نیمه های پاییز تا اواخر زمستان بر روی رودخانه ها و سدهایی که در آن ها ماهی وجود دارد (مثل دریاچه ی سد بست گز در جنوب کوخرد) مشاهد کرد....

این پرنده از راسته‌ی آبچلیک‌سانان و تیره‌ی آبچلیکیان است. آبچلیکیان اغلب پاهای نسبتاّ بلند، بال‌های نوک تیز و زاویه دار دارند و منقارشان دراز و باریک است. نر و ماده‌شان هم شکل هستند و از مواد مختلف حیوانی و گاهی نیز از مواد گیاهی تغذیه می‌کنند.

آبچلیک تک زی حدود 23 سانتیمتر طول دارد. در هنگام پرواز به آسانی از سایر آبچلیکیان قابل تشخیص است زیرا سطح زیرین بال هایش سیاه است و بدنش روشن. پرنده ای خجالتی است و معمولا خود را مخفی می کند و بیشتر اوقات در هنگام بلند شدن یا نشستن بر زمین و در هنگام پرواز برای اولین بار دیده می شود. روتنه اش سیاه با نقطه های سفید کم رنگ، زیرتنه اش خاکستری، سینه و پلوها با رگه های قهوه ای، سرش سیاه است. انتهای دمش دارای خط‌های عرضی سیاه می‌باشد و خط بالی ندارد. نوکش تیره رنگ است که در قاعده مایل به سبز می باشد. خط چشمی‌اش سیاه و در جلو چشمش قرار دارد و نوار ابرویی‌اش روشن است. دمگاه و زیر دمش سفید است. پاهایش سبز خاکستری است که در هنگام پرواز از حد دُم تجاوز نمی‌کند. اغلب سر و دمش را بالا و پایین می برد و پرواز سریع و نامرتبی دارد. پرنده‌ی نابالغ کمی تیره‌تر است.
در هنگام تشخیص این گونه از دو گونه‌ی شبیه خودش یعنی آبچلیک آوازخوان (Common Sandpiper)  و آبچلیک دودی (Wood Sanpiper) به دو چیز باید دقت کنیم:
1- آبچلیک آوازخوان کوچکتر است، دمگاهش سفید نیست و خط بالی سفید رنگی نیز دارد.
2- آبچلیک دودی بسیار شبیه آبچلیک تک زی است فقط رنگ زیر بال‌هایش کم‌رنگ است و تیره نیست. صدایش هم با این پرنده متفاوت است.
مقاله‌ی جالبی به صورت فایل pdf از Javier Blasco-Zumeta  و  Gerd-Michael Heinze در مورد این پرنده و مقایسه‌ی آن با گونه‌های مشابه‌اش در اینجا وجود دارد که تصویر زیر برای مقایسه‌ی این سه گونه آبچلیک از همین مقاله می‌باشد:

این پرندگان بیشتر در سواحل رودخانه‌های گِلی، حاشیه‌ی دشت‌های سیلابی، کنار باتلاق‌ها و سواحل پناه‌دار دریاچه‌های لب شور به سر می‌برد. در کوخرد و شهرستان بستک بومی است و در حتی گرم‌ترین روزهای تابستان می‌توان آن‌ها را... ادامه‌ی مطلب

این پرنده‌ی دریا زی از گونه‌های مناطق حاره‌ای است که پراکنش آن در اقیانوس آرام، اطلس، هند و دریای سرخ گزارش شده است. گزارش‌هایی از رؤیت این پرنده نیز بصورت اتفاقی و سرگردان در کشورهای یمن و امارات متحده عربی وجود دارد.
جزیره شیدور در خلیج فارس، استان هرمزگان و در فاصله ۱۵۰۰ متری شرق جزیره لاوان واقع شده است. این جزیره ۹۸ هکتاری به عنوان یکی از مناطق مهم پرنده نگری است که در فهرست تالاب‌های بین المللی نیز  به ثبت رسیده و با عنوان پناهگاه حیات وحش تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد. سالانه بیش از ۵۰ هزار جفت پرستوی دریایی در آن جوجه آوری دارند.
تعداد گونه‌هایی از پرندگان که در حال حاضر در ایران به ثبت رسیده‌اند بیش از 520 گونه هستند. این تعداد از 523 گونه تا 530 گونه ذکر شده است که انتشار و ثبت لیست پرندگان جدید نیاز به تأیید کارشناسان دارد. تعداد 517 گونه پرندگان ایران که قبلاّ به تأیید کارشناسان رسیده است را می‌توانید در لینک لیست کامل پرندگان ایران  مشاهده کنید. البته در این لیست هنوز پرستوی دریایی قهوه‌ای اضافه نشده است.

منبع: مرجع حیات وحش ایران