حواصیل خاکستری Grey Heron

نام فارسی: حواصیل خاکستری
نام محلی: سُلاّل (sollaal)
نام علمی: Ardea cinerea
نام‌ انگلیسی: Grey Heron


جثه ی بزرگ و رنگ خاکستری، حواصیل خاکستری را از سایر حواصیل ها متمایز می سازد

 

حواصیل خاکستری از راسته‌ی لک‌لک‌سانان (Ciconiiformes) و تیره‌ی حواصیلیان (Ardeidae) می‌باشد. این پرنده حدود 90 تا 100 سانتی متر طول و حدود 2 کیلوگرم وزن دارد. پر و بالش خاکستری رنگ است. سر و گردنش سفید است. نوار چشمی نسبتاً پهن و سفید رنگی دارد که تا انتهای کاکل و پشت سرش ادامه دارد. منقار زرد رنگ بلند و قوی دارد. در جلو گردنش دو ردیف خط چین سیاه دیده می شود که تا ابتدای شکم سفید رنگش ادامه دارد. روتنه اش خاکستری آبی است و روی سرشانه هایش دو لکه ی سیاه رنگ دیده می شود. پاهایش بلند و به رنگ زرد صورتی مایل به قهوه ای است. جثه ی بزرگ و رنگ خاکستری اش،‌ آن را از سایر حواصیل ها متمایز می سازد.

 

 

حواصیل خاکستری همانند حواصیل سفید بزرگ، مدت های طولانی در داخل آب های کم عمق یا کنار آب، بدون حرکت می ایستد و گردنش را راست نگه می دارد. در فرصت مناسب و در یک حرکت ناگهانی و با جهشی سریع طعمه را از داخل آب می گیرد. گاهی نیز به آرامی به دنبال طعمه حرکت می کند تا به آن نزدیک شود. علاوه بر انواع ماهی از بی مهرگان، جوجه اردک ها و همچنین موجودات کوچک موجود در خشکی مثل موش و بچه خرگوش نیز تغذیه می کند.



در شهرستان بستک و بخش کوخرد حواصیل خاکستری معمولاً جزو اولین پرندگان مهاجری هستند که در اول فصل پاییز و گاهی چند روزی قبل از ماه مهر در سواحل رودخانه ی مهران دیده می شوند و نویدی برای رسیدن سایر پرندگان مهاجر هستند. در کوخرد، این پرندگان معمولاً همراه با حواصیل سفید بزرگ و اگرت (قار) کوچک و باکلان دیده می شوند ولی تعدادشان نسبت به بقیه فراوان تر است.


  این پرندگان تا پایان فصل زمستان در کوخرد و در کنار رودخانه ی مهران و در ساحل دریاچه سد بست گز به دور از برف و سرما به سر می برند و در اوایل فصل بهار به مناطق سردسیر باز می گردند.



ادامه ی مطلب

 

ادامه نوشته

حواصیل سفید بزرگ، اگرت بزرگ Great White Heron, Great Egret, White Heron, Common Egret

نام فارسی: حواصیل سفید بزرگ، اگرت بزرگ
نام محلی: سُلاّل سفید
نام علمی: Ardea alba, casmerodius albus, Egretta alba
نام‌ انگلیسی: Great White Heron, Great Egret, White Heron, Common Egret
 
حواصیل سفید بزرگ، بزرگترین حواصیل سفید ایران Great White Heron is the Greatest White Egret in Iran


حواصیل سفید بزرگ
از راسته‌ی لک‌لک‌سانان (Ciconiiformes) و تیره‌ی حواصیلیان (Ardeidae) می‌باشد. این پرنده حدود 95 تا 101 سانتی متر طول دارد و بزرگترین حواصیل سفید در کشور ایران است. بدنش سفید رنگ و گردن و منقارش نسبتاّ بلند است. منقارش در زمستان نارنجی و در تابستان سیاه رنگ است که قاعده ی آن به رنگ زرد دیده می شود. روی سینه اش پوشیده از پرهای بلند سفید است. پاهایش سیاه است ولی قسمت بالایی پاها زرد رنگ است. چشمهایش نیز زرد رنگ است. نر و ماده هم شکل هستند. پرنده ای آرام و ساکت است اما در زمان زادآوری و در اطراف لانه صداهایی از خود تولید می کنند.


با توجه به رنگ سفید یکدست و اندازه اش،  به سادگی از سایر حواصیل های موجود در ایران قابل تشخیص و به سادگی قابل مشاهده است.


حواصیل سفید بزرگ در تالاب ها، کنار آب ها و سواحل به سر می برد و در میان نیزارها و یا روی درختان زادآوری می کند. همانند سایر حواصیل ها، لانه را از شاخه های کوچک درختان می سازد و حداکثر 6 تخم سبز مایل به آبی کمرنگ در آن می گذارد. در ایران در فصل زمستان فراوان هستند و معمولا در همه ی مناطق دیده می شوند و به تعداد اندک نیز در ایران زادآوری دارند.


...
نکته: در کتاب راهنمای پرندگان ایران آقای جمشید منصوری در قسمت نام علمی Casmerodius albus این پرنده یک اشتباه کوچک تایپی وجود دارد و به صورت Cosmerodius albus  نوشته شده است که پیشنهاد می شود در چاپ های بعدی این مورد اصلاح شود. ...

ادامه ی مطلب

 

ادامه نوشته

کمرکولی بزرگ Eastern Rock Nuthatch

نام فارسی: کمرکولی بزرگ – کمرکلی بزرگ
نام محلی: دوو دِلَک (Doo Delak) – کوئِک(Ku ek) – کایی (Kaee)
نام علمی : Sitta tephronota
نام انگلیسی: Large Rock Nuthatch -  Persian Nuthatch  -  Eastern Rock Nuthatch

 

 

 

کمرکولی بزرگ از راسته ی گنجشک سانان(Passeriformes) تیره ی کمرکولیان(Sittidae) می باشد. تنها سه گونه کمرکولی در ایران وجود دارد: کمرکولی جنگلی، کمرکولی کوچک و کمرکولی بزرگ. کمرکولیان پرندگانی کوچک، با دم کوتاه و بالا رونده از درختان و صخره ها هستند که نر و ماده همشکل هستند. تنها پرندگانی هستند که عادت دارند از درخت یا صخره به حالت راه رفتن پایین بیایند. از نرم تنان، مغز و دانه ی گیاهان تغذیه می کنند. با منقار قوی شان ضربه ی محکمی به دانه های سخت گیاهان وارد می کنند و پس از خورد کردن، مغز آن را می خورند. در شکاف یا سوراخ درختان آشیانه می سازند.

کمرکولی بزرگ حدود 19 سانتی متر طول دارد. روتنه اش آبی خاکستری و زیرتنه سفید تا نخودی کمرنگ است. پهلوهایش قرمز خرمایی است و تا نزدیک دم امتداد دارد. سطح پایینی صورت و گلویش سفید است. خط چشمی سیاه براق و مشخصی دارد که این خط تا پشت سرش امتداد دارد و به تدریج پهن تر می شود. خط چشمی کمرکولی کوچک کوتاه تر است و اندازه اش نیز کوچک تر است و از روی همین دو مشخصه می توان این دو را از همدیگر تشخیص داد. منقار کمرکولی بزرگ خاکستری رنگ و بزرگتر از کمرکولی کوچک است و گردنش نیز ضخیم تر است. پاهایش نیز خاکستری رنگ است.

...

در ایران بومی و فراوان است و به همین دلیل بسیاری آن را Persian Nuthatch می نامند. تقریباّ در تمام ایران به جز سواحل خلیج فارس و دریای خزر وجود دارند. در شیراز و شهرهای اطراف این پرنده به بلبل کَمَر نیز معروف است.

این پرنده بسیار پر سر و صدا است و صدای بلندش از فاصله ی دور شنیده می شود و می توان از روی همین صدا به وجودش پی برد. در هنگام سر و صدا انعکاس صدایش در صخره ها را می توان از چندین متر دورتر شنید.

گوش کنید:

در کوخرد و شهرستان بستک فقط می توان آن ها را در دره های صخره ای عمیق و تنگ(نِرگ در گویش محلی) پیدا کرد و یا در فصل تابستان در نزدیکی چشمه ها و آبگیرهای طبیعی (آودون در گویش محلی) برای چند لحظه مشاهده کرد. فقط شکارچیان و شاید چوپانان و افرادی که در فصل تابستان به دنبال عسل طبیعی به کوه می روند کمرکولی بزرگ را دیده اند و از وجود آن اطلاع دارند. بسیاری از مردم اسم آن را نمی دانند و یا اگر این پرنده را ببینند... ادامه

 







ادامه نوشته

شهدخور Purple Sunbird

نام فارسی: شهدخور - شهدخوار
نام محلی: کِشکِلِ سیاه (Keshkel e Sia)
نام علمی : Cinnyris asiaticus
نام علمی قدیم: Nectarinia asiatica
نام انگلیسی: Purple Sunbird

شهدخور تنها گونه ی پرنده ی راسته ی گنجشک سانان، تیره ی شهدخواریان است که در ایران زندگی می کند. طول بدنش حدود 10 سانتی متر است و بسیار پر جنب و جوش و پر سر و صدا است. اندازه اش بسیار کوچک است و وزن بدنش حدود 8 تا 9 گرم بیشتر نیست. پرنده ی نر در فصل تابستان رنگش سیاه براق با انعکاس بنفش و آبی است. پرنده ی ماده، روتنی خاکستری قهوه ای است و زیرتنه خاکستری یا زرد کمرنگ است. در فصل زادآوری پرنده ی نر نیز شبیه پرنده ی ماده است ولی زیرتنه اش زردتر است و خط تیره ای در جلوی سینه و گلو دیده می شود و بال هایش تیره تر است. دُمش کوتاه است. از شهد گل ها تغذیه می کند و به همین دلیل در فارسی شهدخور (شهدخوار) نامیده می شود.

این پرنده در باغ ها، کشتزارها، گزستان های حاشیه ی رودخانه ها، بوته های خاردار، جنگل های خشک به سر می برد. در شهرستان بستک و بخش کوخرد در فصل تابستان بیشتر از گل های درخت استبرق (خَرگ یا کَرگ در گویش محلی بستکی) تغذیه می کند. بر روی درختان سُمر و کهور و کُنار (سدر) هم در زمان گل دهی دیده می شود. شهدخورها بیشتر به صورت جفت جفت دیده می شوند و در حالی که مرتب بال می زنند از بوته ای به بوته ی دیگر به دنبال حشرات هتند و از شهد گل ها و درختان تغذیه می کنند. در زمان تغذیه از شهد گل ها، بیشتر اوقات بر روی شاخه ی درختان می نشیند یا سر و ته از آن آویزان می شود ولی گاهی در هنگام بال زدن نیز و در حالی که معلق در هوا می باشد تغذیه می کند.

آشیانه اش را بیضی شکل و به صورت آویزان از شاخه ی درختان و با استفاده از بوته های نرم و نخ و مو می سازد. محل ورود و خروج پرنده به لانه از کنار لانه و نزدیک به بالای آن است. در این لانه، 2 تا 3 تخم خاکستری یا سبز رنگ با لکه های سفید و سایه های قهوه ای رنگ می گذارد و حدو 15 تا 17 روز بر روی تخم می خوابد. گاهی این پرندگان در یک سال، دو نوبت زادآوری می کنند و معمولا از همان لانه ی اولی استفاده می کنند.

شهدخور بومی جنوب و جنوب شرقی ایران است و بیشتر در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان دیده می شود. چون شکل ظاهری و جثه اش شبیه سسک ها (کِشکِل در گویش محلی کوخردی) است بیشتر مردم تصور می کنند به تیره ی سسکیان تعلق دارد و مردم هم این پرنده را کِشکِل سیاه می نامند. البته کمتر کسی اطلاع دارد که رنگ شهدخور نر فقط در فصل تابستان سیاه و در فصل های دیگر شبیه پرنده ی ماده است و یا حتی بیشتر مردم نمی دانند که این پرندگان نر و ماده با رنگ های متفاوت جفت هستند. بسیاری از مردم شهدخور سیاه را یک گونه و شهدخور خاکستری را گونه ای دیگر تصور می کنند.

...

نام علمی این پرنده در حال حاضر Cinnyris asiaticus است. در گذشته نام علمی اش Nectarinia asiatica بود یعنی اخیراّ همانند بسیاری از شهدخورهای دیگر از دسته ی Nectarinia به دسته ی Cinnyris  منتقل شده است ولی هنوز در کتاب ها و وب سایت های فارسی زبان و بسیاری از وب سایت ها و کتاب های انگلیسی، نام قدیمی این پرنده ... ادامه

 



ادامه نوشته

جغد خالدار Spotted Owlet

نام فارسی: جغد خالدار - جغد کوچک جنوبی – جغد کوچک خالدار
نام محلی: کادی کور (Kaadi Koor) - شوک (Shook)
نام علمی: Athene brama
نام انگلیسی: Spotted Owlet - Spotted Little Owl 

جغد خالدار (جغد کوچک جنوبی) حدود 21 سانتی متر طول دارد. از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه جغد کوچک (Little Owl) است. روتنه خاکستری مایل به قهوه ای و تیره تر از جغد کوچک با خال های سفید و کوچکی است. صفحه ی صورت دودی رنگ با لکه ی سفید در بالا و پایین چشم ها است که تشکیل نوار ابرویی سفید مایل به سربی رنگ و پهنی می دهد. در تارک و پس سر، خال های سفید ریزی به چشم می خورد و طوق سفید پهنی در جلو گردن دارد که در حالت نشسته کاملا مشخص است. زیرتنه خط دار با لکه های قهوه ای تیره ی عرضی دیده می شود. چشمانش زرد رنگ است. پرنده ی جوان بیشتر به رنگ قرمز قهوه ای با رگه های نامشخص زیرتنه است. پروازش موجی شکل است و مانند جغد کوچک بالا و پایین می رود. در هوای گرگ و میش جنب و جوش بیشتری دارد و گاهی در روز نیز دیده می شود.

همینطور که از اسم فارسی این پرنده پیداست، بیشتر در مناطق جنوبی تا جنوب شرقی ایران دیده می شود و در کوخرد و روستاهای اطراف می توان در دره های عمیق و تنه های ضخیم درختان کهور یا کَنار (سدر) کهنسال این جغدها را مشاهده کرد. شب ها نیز اگر مدتی را در حیاط یا پشت بام منزل بگذرانیم، می توانیم شاهد پرواز جغدهای خالدار با زیر شکم سفید و پروازی موجی شکل بر بالای سرمان باشیم که در حال شکار و تغذیه ی شبانه هستند.

در طول روز بیشتر به لانه و مخفی گاه خود بر می گردند و به خواب و استراحت .... ادامه

 

ادامه نوشته